Adam Piezga Sadzenie jabłoni to jeden z kluczowych etapów w planowaniu sadu i jeden z czynników mających największy wpływ na przyszłość plonów. Niezależnie od tego, czy zakładamy profesjonalny sad towarowy, czy dosadzamy kilka drzewek w ogrodzie – moment wsadzenia jabłoni ma ogromne znaczenie dla jakości i ilości owoców w kolejnych latach. Sprawdź, kiedy sadzić jabłoń, aby drzewo szybko się przyjęło i zaczęło rodzić zdrowe, obfite plony.
Jabłoń jabłoni nierówna – od czego zależy termin sadzenia
Nie ma jednego uniwersalnego terminu sadzenia jabłoni odpowiedniego dla wszystkich przypadków. Wiele zależy od rodzaju sadzonki, warunków pogodowych i lokalizacji sadu. Wyróżniamy dwie podstawowe pory sadzenia:
– jesień (październik – listopad)
– wiosna (marzec – kwiecień)
Każdy z tych terminów ma swoje zalety i wady. Kluczowe jest dostosowanie czasu sadzenia do rodzaju drzewka – czy jest ono z gołym korzeniem, czy w doniczce, oraz czy sadzonka pochodzi z produkcji szkółkarskiej wysokiej jakości.
Sadzenie jesienią – dla lepszego ukorzenienia
Jesień to najbardziej polecany termin sadzenia jabłoni z odkrytym systemem korzeniowym, czyli wykopaną bez bryły ziemi. Drzewka posadzone w październiku mają czas na rozpoczęcie procesu ukorzeniania jeszcze przed zimą, dzięki czemu wiosną szybciej startują z wegetacją.
– Sadzenie jesienne ma tę przewagę, że gleba jest nagrzana po lecie, a wilgotność sprzyja „startowi” korzeni – mówi Tomasz Grzybek, doradca sadowniczy z Wielkopolski. – Pod koniec marca takie drzewko jest już zaadaptowane i gotowe do wzrostu, co przekłada się na szybsze owocowanie w kolejnych latach.
Wadą jesiennego terminu może być ryzyko przemarznięcia młodych drzewek przy bezśnieżnej zimie. To szczególnie ważne przy sadzeniu w regionach o dużych spadkach temperatur. W takich przypadkach niezbędne jest zabezpieczenie pieńków białą agrowłókniną lub kopczykiem z ziemi.
Najważniejsze zalety sadzenia jesienią:
– lepsze przyjęcie się sadzonki
– wcześniejsze rozpoczęcie wegetacji
– możliwość wcześniejszego wejścia w owocowanie
Sadzenie wiosną – kiedy priorytetem jest ochrona przed mrozem
Jeśli drzewka nie zostały posadzone jesienią, alternatywą jest sadzenie wczesną wiosną – najlepiej gdy ziemia już rozmarzła, ale przed intensywnym wzrostem pąków. Dotyczy to głównie sadzonek z gołym systemem korzeniowym, bo po rozwoju liści ich wsadzenie może być ryzykowne.
Wiosna to również dobry termin na sadzenie drzewek w doniczkach (z bryłą korzeniową), które możemy sadzić praktycznie przez cały sezon, o ile nie występują silne upały lub długotrwała susza. Sadzenie w pojemnikach ułatwia transport i manipulację drzewkiem bez uszkadzania korzeni.
– Wiosna to bezpieczny termin dla tych, którzy boją się zimowych uszkodzeń. Ale trzeba pamiętać, że im później wsadzimy jabłoń, tym więcej energii pójdzie w części nadziemne, a nie w korzenie – zaznacza Tomasz Grzybek. – To może opóźnić wchodzenie w owocowanie.
Wiosna jest lepsza, jeśli:
– masz ciężką, gliniastą glebę zatrzymującą wodę
– występują w regionie silne mrozy bez śniegu
– chcesz sadzić drzewka z pojemników
Kiedy sadzić jabłoń w zależności od podkładki
Podkładka, czyli rodzaj systemu korzeniowego, na którym zostało zaszczepione drzewko, wpływa nie tylko na siłę wzrostu i rodzaj gleby, ale również na termin sadzenia.
| Rodzaj podkładki | Siła wzrostu | Zalecany termin sadzenia | Uwagi |
|——————|—————|—————————-|——–|
| M26 | słaba | jesień lub wczesna wiosna | wymaga palikowania i żyznej gleby |
| M9 | bardzo słaba | tylko wiosna | podatna na przemarznięcia |
| MM106 | średnia | jesień | dobrze adaptuje się do wielu gleb |
| Antonówka | silna | jesień (w regionach ciepłych) | silny wzrost, dobrze zimuje |
Przy słabych podkładkach (np. M9), które mają płytki system korzeniowy, wiosna będzie bezpieczniejsza, szczególnie w rejonach o trudnych warunkach zimowych. Podkładki tego typu są bardzo plenne, ale bardziej wrażliwe na przymrozki i suszę.
Unikaj tych błędów przy sadzeniu jabłoni
Nie tylko termin sadzenia decyduje o sukcesie uprawy. Nawet najlepsze jakościowo drzewko może się nie przyjąć albo wchodzić w owocowanie dopiero po wielu latach, jeśli popełnimy błędy.
Oto najczęstsze zaniedbania:
– sadzenie zbyt głęboko – miejsce szczepienia powinno być 15–20 cm nad ziemią
– zła jakość systemu korzeniowego – przesuszone lub uszkodzone korzenie
– niedostateczne podlewanie w pierwszych tygodniach po posadzeniu
– brak palikowania przy słabych podkładkach – drzewko wiotczeje i uszkadza się przez wiatr
– sadzenie na słabych glebach bez uprzedniego nawożenia organicznego
Warto też pamiętać, aby nie sadzić jabłoni podczas opadów lub gdy gleba jest nadmiernie mokra – ziemia zostaje wtedy zbyt zbita i ogranicza dostęp powietrza do korzeni.
Kiedy jabłoń szybciej zacznie owocować?
Czas wejścia w owocowanie zależy w dużej mierze od podkładki. Jabłonie na podkładkach karłowych (M9, M26) mogą zawiązywać pierwsze owoce nawet w 2–3 roku po posadzeniu. Te na silnie rosnących podkładkach (Antonówka) potrzebują więcej czasu na wykształcenie silnego systemu korzeniowego i wchodzą w pełne owocowanie dopiero po 5–6 latach.
Jednak niezależnie od podkładki – prawidłowy termin sadzenia, dobrze przygotowane stanowisko i regularna pielęgnacja (cięcie formujące, nawadnianie, ochrona przed chorobami) mają decydujący wpływ na jakość i ilość plonów.
– Jabłoń posadzona w optymalnym terminie, z dbałością o wszelkie szczegóły, odpłaci się w przyszłości wysokim plonem i mniejszymi problemami zdrowotnymi – podkreśla Grzybek. – To inwestycja na lata, więc nie warto tego robić byle jak.
Nie ma złotej reguły pasującej do wszystkich upraw. Termin sadzenia jabłoni musi być przemyślany w odniesieniu do warunków lokalnych, rodzaju drzewek i możliwości pielęgnacyjnych. Jeśli go dobrze dobierzesz, zyskasz zdrowe drzewa i pełne skrzynki jabłek bez konieczności nadmiernego wspomagania ich nawozami i środkami chemicznymi.
