Adam Piezga Poziomka to jedna z najbardziej aromatycznych i wdzięcznych roślin jagodowych uprawianych w przydomowych ogrodach, tunelach i na małych plantacjach. Mimo niewielkich rozmiarów jej owoce biją na głowę marketowe truskawki smakiem i zapachem. Aby jednak poziomka plonowała zdrowo i obficie, trzeba wiedzieć, kiedy ją sadzić i jak przygotować dobre jakościowo sadzonki. Odpowiedni termin, właściwa gleba oraz przemyślane przygotowanie młodych roślin to podstawa sukcesu.
Kiedy sadzić poziomki?
Czas sadzenia poziomki zależy przede wszystkim od rodzaju sadzonek i sposobu ich rozmnażania. Przyjmuje się dwa główne terminy:
– wiosna – od końca marca do połowy maja,
– koniec lata – od połowy lipca do początku września.
Każdy z tych terminów ma swoje zalety.
Sadzenie wiosenne pozwala sadzonkom spokojnie się ukorzenić i często już na jesień można spodziewać się pierwszych owoców. Wadą może być jednak konieczność intensywnego nawadniania w razie suchej wiosny.
Z kolei koniec lata to termin bardziej polecany w uprawach profesjonalnych oraz przy założeniu większej liczby roślin. Podłoże jest dobrze nagrzane, sadzonki szybko się przyjmują i zyskują czas na zbudowanie silnego systemu korzeniowego przed zimą. Dzięki temu owocowanie w kolejnym sezonie będzie intensywne.
„Wybór terminu sadzenia wpływa bezpośrednio na plonowanie. Dobrze przygotowana sadzonka poziomki, posadzona pod koniec lata, z dużym prawdopodobieństwem zakwitnie wcześniej i zakrzewi się lepiej” – mówi Dominik Rosiński, agronom i doradca ogrodniczy.
Uwaga na przymrozki
Jeśli poziomki są sadzone wczesną wiosną lub końcem sezonu, trzeba zwrócić szczególną uwagę na temperatury. Młode sadzonki są wrażliwe na przymrozki, dlatego warto monitorować prognozy pogody i w razie potrzeby osłaniać grządki włókniną.
Jak przygotować zdrowe sadzonki poziomki?
Najczęściej sadzonki poziomek uzyskuje się przez ukorzenienie rozłogów lub przez podział kęp. Rzadziej korzysta się z wysiewu nasion, ponieważ to metoda znacznie bardziej czasochłonna i mniej przewidywalna.
1. Rozłogi
To najpopularniejszy sposób rozmnażania. Roślina mateczna wypuszcza płożące pędy, na których wyrastają młode rozetki. Najlepiej ukorzeniać pierwsze lub drugie rozety od rośliny macierzystej – są one najzdrowsze.
Kiedy rozłogi wytworzą korzenie o długości co najmniej 1–2 cm, można je ostrożnie odciąć i przenieść do doniczek lub na przygotowaną rabatę.
| Etap | Opis | Termin prac |
|---|---|---|
| Tworzenie rozłogów | Roślina mateczna rozwija pędy | czerwiec–lipiec |
| Ukorzenianie rozetek | Rozety w kontakcie z ziemią tworzą korzenie | lipiec–sierpień |
| Oddzielanie młodych sadzonek | Poziomki gotowe do przesadzenia | od połowy sierpnia |
2. Podział kęp
Poziomki wieloletnie można dzielić po 2–3 latach wzrostu. Roślina zostaje rozkopana i dzielona na mniejsze części, z których każda ma dobrze rozwinięte korzenie i przynajmniej trzy liście. Rozdzielone kępy sadzi się ponownie, rekomendowane jest wcześniejsze odrzucenie osłabionych fragmentów.
Najlepszy termin? Wczesna wiosna lub sierpień.
3. Sadzonki zielne z multiplatów
Hodowcy komercyjni korzystają z sadzonek zielnych, czyli młodych roślin wyprodukowanych laboratoryjnie lub w szklarni. Takie sadzonki są zdrowe, wolne od chorób i dokładnie wyselekcjonowane pod względem cech genetycznych. Sadzi się je najczęściej w drugiej połowie lipca lub sierpniu – idealnie trafiają w moment, gdy gleba jest najcieplejsza.
„Profesjonalna sadzonka poziomki powinna mieć silny stożek wzrostu i przynajmniej 3–4 dobrze wykształcone liście. Dobrze, jeśli posiada też młode korzonki – wtedy lepiej się przyjmie” – dodaje Dominik Rosiński.
Przygotowanie stanowiska pod poziomki
Osiągnięcie dobrej jakości owoców zależy nie tylko od sadzonki, ale też od gleby i warunków stanowiskowych.
Gleba
Poziomki najlepiej rosną w glebach próchniczych, przepuszczalnych, lekko kwaśnych (pH 5,5–6,5). Stanowisko powinno być ciepłe i słoneczne, ale z możliwością częściowego zacienienia w upalne dni. Nie zaleca się sadzenia poziomek w miejscach wcześniej zajmowanych przez inne rośliny jagodowe – mogą tam występować patogeny glebowe.
Dobrym rozwiązaniem jest przygotowanie gleby kilka tygodni przed sadzeniem:
– usunięcie chwastów,
– przekopanie ziemi z kompostem lub dobrze przerobionym obornikiem,
– ewentualne zastosowanie naturalnego środka grzybobójczego (np. wyciąg z czosnku lub roztwór preparatu mikrobiologicznego).
Nawadnianie i ściółkowanie
Poziomki mają płytki system korzeniowy, dlatego są wrażliwe na przesuszenie. Po posadzeniu należy je regularnie podlewać przez kilka tygodni, najlepiej rano lub wieczorem. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie ściółki (np. ze słomy, kory sosnowej lub agrowłókniny) – ogranicza parowanie wody, hamuje wzrost chwastów i chroni owoce przed zabrudzeniem.
Rozstaw i głębokość sadzenia
Poziomki sadzimy w odległościach:
– 25–30 cm między roślinami,
– 40–50 cm między rzędami.
Takie odstępy pozwalają zachować dobrą cyrkulację powietrza, co zapobiega rozwojowi mączniaka i szarej pleśni.
Głębokość sadzenia powinna być taka, aby stożek wzrostu znajdował się tuż nad powierzchnią ziemi. Zbyt płytkie posadzenie grozi przesuszeniem sadzonki, a zbyt głębokie – zagniwaniem.
O czym jeszcze pamiętać?
– Sadzonki poziomek przed posadzeniem warto przez kilka godzin namoczyć w wiadrze z wodą.
– Jeśli sadzonka ma liście uszkodzone, chore lub przesadnie rozrośnięte – należy je usunąć sekatorem.
– Przy sadzonkach uzyskanych z rozłogów dobrze jest skrócić liście o 1/3 – to ograniczy parowanie wody i przyspieszy przyjęcie się rośliny.
– Do ogrodu warto wybierać odmiany poziomek owocujące cały sezon, tzw. powtarzające – dadzą plon nawet przy niewielkim nakładzie pracy.
„W ekologicznej uprawie poziomki nie trzeba od razu sięgać po środki chemiczne – często wystarczy dobra agrotechnika, czyli zdrowe sadzonki, odpowiedni termin i ściółka. To najlepsza profilaktyka chorób” – podsumowuje Dominik Rosiński.
