Adam Piezga Buraki czerwone to warzywo o wielu zastosowaniach – od przetworów, przez zupy, po soki. Ich uprawa w przydomowych ogródkach cieszy się niesłabnącą popularnością. Aby uzyskać soczyste, słodkie i zdrowe bulwy, warto zadbać o glebę oraz odpowiednie nawożenie. Naturalny nawóz do buraków czerwonych to sprawdzona metoda na poprawę plonów bez stosowania chemii. Poniżej prezentujemy przepis na domowy nawóz, który rzeczywiście działa – bazujący na wieloletnim doświadczeniu ogrodników i poparty opinią eksperta.
Dlaczego buraki potrzebują dobrze dobranego nawozu?
Buraki są dość wymagające, jeśli chodzi o składniki pokarmowe. Choć ich system korzeniowy jest silny, bardzo wyraźnie reagują na niedobory fosforu, potasu, boru i magnezu. Bez tych pierwiastków rośliny rozwijają się wolniej, mają poskręcane liście, a same bulwy są mniejsze i gorzkie.
Nawożenie naturalne pozwala nie tylko dostarczyć roślinom potrzebnych składników, ale też poprawić strukturę gleby i wspomóc aktywność mikroorganizmów. Burak najlepiej plonuje w glebie lekko zasadowej (pH 6,5–7,5), dobrze napowietrzonej i bogatej w materię organiczną.
Domowy przepis na skuteczny nawóz do buraków
Oto sprawdzony domowy przepis, który można przygotować niewielkim kosztem z łatwo dostępnych składników. Ta mieszanka zawiera wszystko, czego potrzebują buraki do zdrowego rozwoju, bez ryzyka przenawożenia.
Składniki:
– 5 litrów wody deszczowej lub odstanej kranówki
– 0,5 kg obornika kurzego (suszonego lub świeżego)
– 1 szklanka popiołu drzewnego (koniecznie z niebarwionego, czystego drewna)
– 1 łyżka mączki bazaltowej
– 2 łyżki melasy lub cukru trzcinowego
– Garść świeżych pokrzyw lub skrzypu polnego
Sposób przygotowania:
1. Wszystkie składniki wymieszaj w dużym wiadrze lub beczce (co najmniej 10 litrów).
2. Przykryj pojemnik gazą lub pokrywką z otworami i odstaw w ciepłe miejsce na 5–7 dni.
3. Codziennie zamieszaj. Nawóz zacznie fermentować – to naturalny i pożądany proces.
4. Po tygodniu przecedź i rozcieńcz w proporcji 1:10 (1 litr nawozu na 10 litrów wody).
Tak przygotowany naturalny nawóz do buraków czerwonych można stosować co 2 tygodnie, polewając glebę wokół roślin lub podlewając międzyrzędzia. Unikaj kontaktu nawozu z liśćmi.
Ekspercka opinia: Co sądzi agronom?
O komentarz poprosiliśmy Tomasza Drzewieckiego, doświadczonego agronoma specjalizującego się w nawożeniu warzyw korzeniowych:
„Buraki bardzo dobrze reagują na nawozy organiczne, ale kluczowe jest zachowanie równowagi składników. W recepturze, którą przedstawiliście, bardzo doceniam obecność popiołu – to świetne źródło potasu i wapnia, a do tego działa odkwaszająco. Mączka bazaltowa dostarcza mikroelementów, a fermentowane zioła stymulują życie mikrobiologiczne w glebie. To naprawdę skuteczna mieszanka” – mówi Drzewiecki.
Kiedy stosować nawóz?
Pierwsze nawożenie warto wykonać po wschodach, czyli w fazie 4–6 liści. Dalsze aplikacje można planować co 14–20 dni, najlepiej w dni pochmurne lub wieczorem. Unikaj nawożenia w okresach suszy, jeśli brakuje podlewania – to może zniszczyć korzenie.
Warto również połączyć nawożenie organiczne z mulczowaniem międzyrzędzi np. słomą lub kompostem. Zatrzyma to wilgoć, ograniczy rozwój chwastów i wspomoże proces mineralizacji materii organicznej.
Na co uważać przy sporządzaniu domowych nawozów?
Nie każdy naturalny składnik nadaje się do nawozów do buraków. Trzeba uważać szczególnie na świeży obornik – może zawierać zbyt dużo azotu i przypalić młode siewki. Lepiej używać przekompostowanego obornika lub stosować go już po fermentacji.
Unikaj także popiołu z drewna lakierowanego lub z dymem asfaltowym – może zawierać szkodliwe związki. Melasa lub cukier trzcinowy pełnią tu funkcję pożywki dla bakterii fermentacyjnych i nie należy jej pomijać.
Przykładowa tabela składników a potrzeby buraka czerwonego
| Składnik | Źródło w nawozie | Znaczenie dla buraka |
|---|---|---|
| Azot (N) | Obornik, pokrzywa | Wzrost liści i zielonej masy |
| Fosfor (P) | Obornik, mączka bazaltowa | Wzrost korzeni, transport energii |
| Potas (K) | Popiół drzewny | Słodki smak, jędrność bulw |
| Wapń (Ca) | Popiół | Budowa ścian komórkowych |
| Bor (B) | Mączka bazaltowa | Zapobieganie czarnieniu wnętrza korzenia |
| Mikroflora glebowa | Zioła fermentowane, melasa | Poprawa dostępności składników |
Dodatkowe wskazówki od praktyków
Wielu doświadczonych ogrodników modyfikuje przepis w zależności od dostępnych surowców. Jeśli nie masz popiołu, można go zastąpić mączką dolomitową, która również zawiera wapń i magnez.
Wczesną wiosną, na 2–3 tygodnie przed siewem, dobrze jest przekopać gleby z dodatkiem kompostu z dodatkiem gnojówki roślinnej, np. z żywokostu lub pokrzywy. Dzięki temu już na starcie burak ma optymalne warunki do wzrostu.
Podczas suszy warto zastosować perlityzowaną formę nawozu – wystarczy wymieszać rozcieńczony roztwór z mączką mineralną (np. kredą pastewną) i rozsypać wokół korzeni na głębokości 3–5 cm.
Buraki bez chemii – to da się zrobić
Kiedy rozbite grudy gleby tworzą luźne, wilgotne podłoże, a zapach fermentującego nawozu unosi się lekko w powietrzu, wiadomo – ruszyły prace przy burakach. Taki nawozowy rytuał to nie tylko sposób na lepsze plony, ale też moment, który łączy pokolenia. Receptura przekazywana z rąk do rąk, uzupełniana nową wiedzą i podpatrzonym patentem z pola sąsiada.
Wystarczy trochę chęci, kilka wiader i ręce gotowe do pracy w ziemi, by buraki z własnego ogródka cieszyły nie tylko smakiem, ale i historią, która je karmiła.
