Funkie, znane również jako hosty, to jedne z najczęściej sadzonych bylin w cienistych ogrodach. Cenione za efektowne ulistnienie i łatwość uprawy. Aby jednak bujnie rosły i cieszyły oko przez cały sezon, warto wiedzieć, kiedy sadzić funkie i jak przygotować je do sezonu wegetacyjnego. Kluczowe znaczenie ma przede wszystkim wybór odpowiedniego terminu oraz właściwe przygotowanie stanowiska i gleby.
Kiedy sadzić funkie – najlepszy termin
Funkie najlepiej sadzić w dwóch okresach: wczesną wiosną lub późnym latem. Obie pory zapewniają roślinie odpowiednie warunki do ukorzenienia się przed nadejściem skrajnych temperatur – letniego upału albo zimowych mrozów.
Wiosenny termin sadzenia to marzec–kwiecień, gdy ziemia już odmarznie, ale zanim roślina ruszy z intensywną wegetacją. Z kolei późne lato (sierpień–wrzesień) to czas, kiedy kończy się największy upał, a ziemia pozostaje nagrzana, co sprzyja rozwojowi korzeni.
– Z doświadczenia mogę powiedzieć, że najlepsze efekty uzyskuję, sadząc hosty pod koniec sierpnia. Gleba jest wtedy miękka, dobrze nawodniona po letnich ulewach, a rośliny mogą spokojnie budować system korzeniowy bez presji szybkiego wzrostu – mówi ogrodnik Krzysztof Milewski.
Sadzenie funkie latem, szczególnie w gorące dni, może prowadzić do stresu wodnego. Rośliny nie nadążają wtedy z adaptacją. Wczesnowiosenne sadzenie jest bezpieczniejsze, choć trzeba liczyć się z ryzykiem przymrozków – młode liście host potrafią przemarznąć.
Gdzie sadzić funkie – idealne stanowisko
Funkie uwielbiają cień lub półcień, ale dobrze dobrana odmiana poradzi sobie także w słońcu, o ile nie brakuje wody w glebie. Najlepiej czują się na stanowiskach osłoniętych przed wiatrem, w umiarkowanie wilgotnej glebie.
W miejscach całkowicie zacienionych warto sadzić funkie o intensywnie zielonych, ciemniejszych liściach. Odmiany o jasnym ubarwieniu, np. z białymi lub żółtymi przebarwieniami, potrzebują więcej światła. Zbyt głęboki cień może spowodować utratę intensywnego koloru.
Rodzaj gleby
Funkie nie mają dużych wymagań glebowych, ale najlepiej rosną w ziemi żyznej i przepuszczalnej. Gleba nie powinna być ciężka ani zbita, ponieważ zatrzymuje wodę i może doprowadzać do gnicia korzeni.
Optymalnym pH dla większości odmian hosty jest od lekko kwaśnego do obojętnego (pH 6–7). Warto nawieźć podłoże przekompostowanym obornikiem lub kompostem przed sadzeniem.
Tabela: Warunki stanowiskowe dla funkie
| Czynnik | Optymalne warunki |
|———————-|——————————————|
| Nasłonecznienie | Cień lub półcień |
| Typ gleby | Przepuszczalna, próchniczna |
| Odczyn gleby (pH) | 6,0–7,0 (lekko kwaśny do obojętnego) |
| Wilgotność | Stała, ale bez zastoin wodnych |
| Ochrona przed wiatrem| Zalecana |
Jak sadzić funkie – krok po kroku
Zanim przystąpisz do sadzenia, zadbaj o odpowiednie przygotowanie stanowiska. Warto wykonać kilka istotnych kroków, które zapewnią roślinom dobry start.
1. Przygotowanie dołka
Wykop dołek o średnicy 30–40 cm i głębokości około 25 cm. Umieść w nim sporą ilość kompostu lub dobrze rozłożonego obornika. W przypadku ciężkiej gleby dobrze jest dodać trochę piasku, by poprawić drenaż.
2. Rozmieszczenie roślin
Funkie potrzebują przestrzeni. Odległość między poszczególnymi sadzonkami zależy od docelowej wielkości odmiany. Najmniejsze sadzimy co 30 cm, średnie co 50 cm, a duże – nawet do 100 cm od siebie.
– Bardzo ważne jest, by nie sadzić host zbyt płytko. Kolejna sprawa to nie przesadzać z nawożeniem przy samym sadzeniu – wystarczy warstwa żyznej ziemi. Nadmiar azotu na starcie może pobudzić roślinę do nadmiernego wzrostu, ale bez rozwiniętego systemu korzeniowego – uczula Krzysztof Milewski.
3. Podlewanie po posadzeniu
Po posadzeniu roślinę należy solidnie podlać. W kolejnych tygodniach trzeba utrzymywać stałą wilgotność gleby – nie dopuszczaj do całkowitego wyschnięcia.
Przygotowanie funkie do sezonu
Jeśli przesadzasz hosty lub sadzisz nowe egzemplarze, ich przygotowanie do sezonu zaczyna się już wczesną wiosną. Pierwsze prace ogrodowe warto rozpocząć w marcu lub kwietniu, gdy gleba jest już odmarznięta.
Usuwanie starych liści
Pozostawione zeszłoroczne liście mogą być siedliskiem chorób i szkodników. Usuń je ostrożnie, zanim nowe pąki zaczną się rozwijać. Dzięki temu unikniesz strat w nowym przyroście.
Wiosenne zasilanie
W kwietniu funkie warto zasilić nawozem organicznym – np. granulowanym obornikiem lub kompostem. Można też dodać niewielką dawkę nawozów wieloskładnikowych o spowolnionym działaniu.
Ściółkowanie
Warstwa ściółki (np. kory sosnowej, liści lub słomy) stabilizuje temperaturę gleby, ogranicza rozwój chwastów i pomaga zatrzymać wilgoć. Ściółka powinna mieć co najmniej 5 cm grubości. Nie przylegaj jej do samej łodygi – zostaw kilka centymetrów luzu.
Ochrona przed ślimakami
Hosty są częstym celem ślimaków – zwłaszcza odmiany o delikatnych, jasnozielonych liściach. Można stosować pułapki, preparaty ekologiczne lub barierę z ostrego żwirku wokół rośliny.
Powielanie funkie – kiedy dzielić kępy
Starsze kępy można odmładzać co kilka lat. Najlepiej dzielić funkie wiosną, tuż po ruszeniu wegetacji lub we wrześniu, pod koniec sezonu.
Wiosenny podział ma tę zaletę, że nowe rośliny szybciej się regenerują i zaczynają wzrost. Jesienią natomiast nie ma presji na rozwój części nadziemnej – rośliny skupiają się na budowie korzeni.
Aby podzielić funkie, należy wykopać całą kępę, oczyścić ją z ziemi i podzielić ostrym nożem lub szpadlem na 2–4 części. Każda powinna zawierać co najmniej jeden silny pąk i dobrze rozwinięte korzenie.
– Kluczowe przy dzieleniu funkie to odpowiedni moment. Jeśli robimy to za późno, kępa zaczyna się już rozrastać i bardziej cierpi przy podziale. Dlatego warto obserwować rośliny – jeśli tylko zaczynają wypuszczać pąki, to sygnał do działania – tłumaczy Krzysztof Milewski.
Odpowiedni termin, dobre stanowisko i przygotowanie gleby to trzy filary sukcesu w uprawie funkie. Warto poświęcić chwilę na planowanie, by potem przez całe lato cieszyć się ich ozdobnym ulistnieniem i niezawodnym wyglądem.