Adam Piezga Właściwe dobranie terminu sadzenia drzewek ozdobnych to jeden z kluczowych czynników ich późniejszego rozwoju. Zbyt wczesne lub zbyt późne sadzenie może skutkować osłabieniem rośliny, a nawet jej obumarciem. Jeśli zastanawiasz się, kiedy sadzić drzewka ozdobne w ogrodzie, parku czy na działce, ten poradnik z pewnością pomoże ci podjąć dobrą decyzję.
Jesień czy wiosna? Który termin jest lepszy?
Najlepszym czasem na sadzenie drzewek ozdobnych w gruncie (tych z odkrytym systemem korzeniowym, np. z gołym korzeniem) są dwa sezony – wczesna wiosna i jesień.
Jesień (wrzesień–listopad) to preferowany termin sadzenia większości drzew liściastych. Gleba jest jeszcze nagrzana po lecie, co sprzyja szybkiemu ukorzenianiu się roślin, a jednocześnie ryzyko suszy jest mniejsze niż wiosną. Drzewko może się zakorzenić przed nadejściem zimy, a wiosną startuje z przyspieszeniem.
Wiosna (marzec–kwiecień) sprawdzi się lepiej, jeśli sadzisz gatunki wrażliwe na mróz albo w rejonach o surowym klimacie. To również dobry termin dla drzewek iglastych lub tych sprzedawanych w pojemnikach – ale pod warunkiem, że odpowiednio je podlewasz.
„Jeśli mamy do czynienia z drzewkami sprzedawanymi z tak zwanym gołym korzeniem, zasada jest prosta – sadzimy jesienią lub bardzo wczesną wiosną. Pojemnikowe można sadzić praktycznie cały sezon, ale i tak najlepszy efekt uzyskujemy wiosną lub jesienią” – wyjaśnia Andrzej Zawadzki, specjalista ds. roślin ozdobnych i właściciel szkółki drzew w Wielkopolsce.
Sadzenie drzew: różnice w zależności od rodzaju
Nie każde drzewko reaguje na sadzenie o tej samej porze w jednakowy sposób. Drzewa liściaste i drzewa iglaste mają różne wymagania. To samo dotyczy roślin z pojemników i tych z odkrytym lub zabezpieczonym systemem korzeniowym.
Drzewa liściaste
Dęby, klony, jarzębiny, brzozy czy lipy to gatunki dobrze znoszące sadzenie jesienią – szczególnie jeśli mają odsłonięte korzenie. Korzystają z wilgoci zimowej, a brak liści ogranicza transpirację. Wiosenne sadzenie sprawdza się, gdy zima była ostra, a termin kwietniowy zapewnia już wyższą temperaturę podłoża.
Drzewa iglaste
Tuje, cyprysiki, świerki czy sosny potrzebują więcej ostrożności przy sadzeniu. Zaleca się sadzenie wiosenne – od marca do początku maja. Dzięki temu letnie warunki pozwalają na komfortowe zakorzenienie. Jesienią iglaki źle znoszą przemarznięcie bryły korzeniowej.
Sadzonki kopane vs pojemnikowe
Drzewka kopane (z gruntu, z gołym korzeniem) są bardziej wrażliwe – ich korzenie łatwo przesychają, więc muszą być sadzone w oknach pogodowych. Przewaga sadzonek pojemnikowych (czyli takich sprzedawanych w doniczkach) polega na tym, że można je teoretycznie sadzić przez cały sezon – od wiosny do jesieni – o ile mają zapewnione regularne podlewanie.
Optymalny termin sadzenia w zależności od typu drzewka
Dla ułatwienia – poniżej tabela z rekomendowanym terminem sadzenia według rodzaju drzewek ozdobnych:
| Rodzaj drzewka | Forma sadzonki | Optymalny termin sadzenia |
|---|---|---|
| Dąb, lipa, brzoza | Goły korzeń | Jesień (IX–XI) |
| Klon palmowy, ambrowiec | Pojemnik | Wiosna (III–V) lub jesień (IX–X) |
| Tuja, świerk | Pojemnik | Wiosna (III–V) |
| Drzewa owocowe ozdobne (rajskie jabłonie) | Goły korzeń | Jesień (X–XI) |
| Iglaki karłowe | Pojemnik | Wiosna lub lato z podlewaniem |
Ważne zasady przy sadzeniu
Z samym terminem nie wszystko się zgrywa. Kluczowe jest też odpowiednie wykonanie prac, zwłaszcza dla drzewek ozdobnych, które mają pełnić funkcje estetyczne przez długie lata.
Warunki pogodowe
Unikaj sadzenia podczas silnych mrozów lub upałów. Wiosną sadź, gdy ziemia jest już rozmrożona, ale nie jest jeszcze sucha. Jesienią nie czekaj na pierwsze przymrozki. Prace powinny zakończyć się co najmniej 2–3 tygodnie przed zamarznięciem gruntu.
Przygotowanie gleby
Przed sadzeniem dobrze jest przekopać glebę i dodać kompostu lub dobrze rozłożonego obornika. Drzewka ozdobne mają często duże wymagania pokarmowe, szczególnie we wczesnej fazie wzrostu. Zbyt zbita gleba utrudni rozwój korzeni.
Podlewanie po posadzeniu
Nawet jeśli gleba wydaje się wilgotna, dobrze jest po posadzeniu dokładnie podlać drzewko – minimum 10–20 litrów na sztukę. W przypadku drzew sadzonych w cieplejszych dniach podlewanie trzeba powtarzać przez kilka pierwszych tygodni.
Podpory i ochrona
Nowo posadzone drzewko, szczególnie przy dużej ekspozycji na wiatr, należy podeprzeć. Wbij minimum jeden kołek po stronie dominującego wiatru i przywiąż pień do podpory taśmą lub elastycznym sznurkiem. Jesienią warto zabezpieczyć młode drzewa przed mrozem, np. agrowłókniną.
Prawidłowe terminy to zdrowe drzewka
Wiedza o tym, kiedy sadzić drzewka ozdobne, pozwala uniknąć wielu kłopotów zdrowotnych roślin. Przy właściwym terminie sadzenia i dopasowaniu go do rodzaju sadzonki oraz warunków lokalnych, drzewko szybciej się zadomawia, lepiej rośnie i jest mniej narażone na choroby czy uszkodzenia zimowe.
„Bardzo często spotykam się z przypadkami, gdzie świetnie wybrane gatunki kończą marnie, bo ktoś posadził je w złym czasie. Natura ma swoje rytmy, a my powinniśmy się jej trzymać, a nie ją naginać” – podkreśla Andrzej Zawadzki.
Nie chodzi więc tylko o pogodę w danym dniu, ale o cały kontekst sezonu. Obserwuj lokalne warunki, korzystaj z prognoz długoterminowych, a w razie wątpliwości – skonsultuj termin z lokalną szkółką lub ogrodnikiem. Każde miejsce ma nieco inne reguły, ale zasady pozostają takie same: nie śpiesz się i patrz, co mówi ci gleba.
