Adam Piezga Rokitnik to nie tylko roślina ozdobna, ale też bardzo wartościowy krzew owocowy, coraz popularniejszy zarówno w gospodarstwach rolnych, jak i w ogrodach przydomowych. Jego jagody są pełne witamin i mikroelementów, a sam krzew ma niewielkie wymagania glebowe. Jednak żeby dobrze się przyjął i owocował przez wiele lat, trzeba go posadzić w odpowiednim terminie i warunkach.
Kiedy sadzić rokitnik – najlepszy termin sadzenia
Rokitnik najlepiej sadzić w okresie spoczynku wegetacyjnego, czyli wczesną wiosną lub jesienią. Oba terminy mają swoje plusy.
– **Wiosna (marzec–kwiecień)** – sadzenie w tym czasie pozwala krzewowi na szybkie ukorzenienie się przed suszami letnimi. Trzeba jednak pamiętać, żeby gleba nie była jeszcze zamarznięta.
– **Jesień (październik–listopad)** – daje roślinie czas na aklimatyzację przed zimą. Dobrze ukorzeniony rokitnik zniesie mrozy bez problemu, o ile sadzonka nie trafi do zbyt wilgotnego podłoża.
– Jeśli miałbym wskazać najlepszy czas na sadzenie rokitnika, powiedziałbym: wczesna wiosna, zanim ruszy wegetacja – mówi Michał Drelich, agronom specjalizujący się w uprawach jagodowych. – Gleba jest wtedy już lekko rozmarznięta, łatwo się ją przygotowuje, a młody krzew ma cały sezon, żeby się dobrze zakorzenić.
W chłodniejszych rejonach Polski (np. Podlasie, Suwalszczyzna) lepiej unikać sadzenia jesiennego, bo młode sadzonki mogą nie zdążyć się wzmocnić przed przemarznięciem.
Gleba i stanowisko – klucz do sukcesu
Rokitnik nie lubi gleby mokrej ani ciężkiej. Naturalnie porasta suche, piaszczyste tereny, więc najlepiej czuje się w podłożu:
– lekkim, przepuszczalnym
– o odczynie obojętnym do lekko zasadowego (pH 6,5–7,5)
– ubogim w azot, za to zasobnym w potas i fosfor
Nie zaleca się sadzenia rokitnika na glebach torfowych czy zbyt gliniastych. Taka ziemia sprzyja gniciu korzeni, szczególnie w okresach dużych opadów.
Miejsce powinno być dobrze nasłonecznione – rokitnik potrzebuje minimum 6 godzin światła dziennie. W cieniu owocowanie będzie dużo słabsze, a krzew może chorować.
Czy rokitnik potrzebuje zapylacza?
To bardzo ważna kwestia. Rokitnik jest dwupienny: krzewy męskie i żeńskie występują oddzielnie. Dla uzyskania owoców konieczne jest posadzenie przynajmniej jednego osobnika męskiego w pobliżu roślin żeńskich.
Stosunek zalecany w uprawie: **1 męski na 6–8 żeńskich**. Jeśli sadzisz rokitnik tylko dla owoców, kup sadzonki płci żeńskiej i pamiętaj o zapylaczu.
Jak przygotować glebę przed sadzeniem
Gleba na stanowisku przeznaczonym pod rokitnik powinna być dobrze odchwaszczona i spulchniona do głębokości około 30–40 cm. Jeśli grunt jest zbyt kwaśny, można go zwapnować na kilka tygodni przed sadzeniem.
Warto też przekopać ziemię z dodatkiem kompostu lub przekompostowanego obornika, ale bez przesady – rokitnik źle znosi nadmiar azotu.
Dla ułatwienia, poniżej tabela z przygotowaniem stanowiska przed sadzeniem:
| Etap | Opis |
|---|---|
| Odchwaszczenie | Ręczne lub mechaniczne usunięcie chwastów, szczególnie wieloletnich |
| Spulchnienie | Przekopanie gleby na głębokość min. 30 cm |
| Wyrównanie pH | Wapnowanie jeśli pH spada poniżej 6,5 |
| Nawożenie bazowe | Dodanie kompostu lub próchnicy, unikając świeżego obornika |
Technika sadzenia rokitnika
Wykop dół o głębokości około 40 cm i szerokości 40–50 cm. Na dno warto wsypać odrobinę piasku lub żwiru w przypadku cięższej gleby, by poprawić odpływ wody.
Sadzonkę rokitnika umieszcza się na tej samej głębokości, na jakiej rosła wcześniej w szkółce (można to poznać po linii przebarwienia na pędzie). Nie zagłębiamy szyi korzeniowej!
Usyp wokół krzewu nieduży wałek ziemi – ułatwi to podlewanie. Po posadzeniu solidnie podlej, nawet jeśli gleba wydaje się wilgotna.
Rozstawa ma ogromne znaczenie:
– Dla krzewów owocowych: 2–3 m między roślinami, 3–4 m między rzędami
– W uprawach towarowych: najlepiej dostosować do szerokości maszyn uprawowych
– Rokitnik jest ekspansywny, ma silne pędy i przez pierwsze 2–3 lata rośnie głównie „w korzeń” – wyjaśnia Michał Drelich. – Dlatego warto zostawić mu przestrzeń, bo później trudno będzie go przesadzać lub wycinać w warunkach przemysłowych.
Jak dbać o rokitnik po posadzeniu
Po posadzeniu przez pierwsze tygodnie trzeba regularnie podlewać – nie codziennie, ale porządnie raz na kilka dni, szczególnie w przypadku suchych wiosen.
Nie stosuj nawozów azotowych w pierwszym roku – rokitnik sam wiąże azot z powietrza dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Można za to wczesną wiosną dać nawóz potasowo-fosforowy w niewielkiej dawce.
Dobrze działa ściółkowanie wokół krzewu (np. korą, zrębkami), które:
– ogranicza wzrost chwastów
– utrzymuje wilgoć
– poprawia mikroklimat gleby
W pierwszych dwóch latach krzewy nie wymagają cięcia, chyba że są uszkodzenia mrozowe lub wyraźne pędy chore. Po 3–4 latach można zacząć formować koronę – cięcie wykonuje się zimą lub wczesną wiosną przed ruszeniem soków.
Nie zapomnij: rokitnik to inwestycja długoterminowa
Prawidłowo posadzony rokitnik zaczyna owocować po 3–4 latach, ale potencjał plonowania utrzymuje przez 15–20 lat. Wybór dobrego stanowiska i sadzenie w odpowiednim czasie decydują więc o opłacalności całej uprawy.
Warto poświęcić czas na analizę gleby i przygotowanie stanowiska przed sadzeniem, bo późniejsze poprawki są trudne i kosztowne.
Jeśli planujesz większą plantację, zainwestuj w materiał szkółkarski dobrej jakości – najlepiej z certyfikatem odmianowym – bo w rokitniku rozpoznanie płci sadzonki „na oko” bywa zawodne.
Dobrze założona uprawa rokitnika odwdzięczy się nie tylko świetnymi plonami, ale też odpornością na choroby i niewielkimi kosztami pielęgnacji.
