Adam Piezga Rzodkiewka to jedna z tych roślin, które potrafią wynagrodzić ogrodnika szybkim plonem i niewielkimi wymaganiami. Doskonale nadaje się na uprawy w przydomowych ogródkach, tunelach foliowych, a także w większej skali na sprzedaż bezpośrednią. Aby jednak uzyskać zbiór w optymalnym czasie, trzeba starannie wybrać termin siewu. W tym artykule pokażemy, kiedy sadzić rzodkiewkę, żeby cieszyć się szybkim zbiorem, jak dopasować odmianę do warunków oraz jakie czynniki wpływają na tempo wzrostu tej rośliny.
Kluczowy moment – kiedy siać rzodkiewkę?
Rzodkiewka to typowa roślina dnia długiego, bardzo odpornie znosząca wiosenne chłody, ale źle reagująca na wysokie temperatury i długi dzień w fazie tworzenia korzenia. Dlatego właśnie termin jej siewu ma bezpośredni wpływ nie tylko na szybkość plonowania, ale i jakość warzywa.
W polskich warunkach klimatycznych najkorzystniejsze terminy siewu to:
– dla uprawy w gruncie: od połowy marca do połowy maja
– dla uprawy jesiennej: połowa sierpnia – początek września
– pod osłonami (szklarnie, tunele): koniec lutego – kwiecień oraz sierpień – wrzesień
„Optymalny termin to taki, który pozwala rzodkiewce rosnąć w warunkach chłodnych, ale już z umiarkowaną ilością światła. Zbyt wysoka temperatura i długi dzień prowadzą do parcenia korzenia i przedwczesnego wybicia w pęd kwiatostanowy,” – mówi dr inż. Marek Łukowski z Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach.
W praktyce oznacza to, że jeśli zależy nam na szybkim i zdrowym zbiorze, trzeba maksymalnie zbliżyć się do tych terminów. Siewy lutowe i marcowe (w tunelu czy pod agrowłókniną) pozwalają zbierać pierwsze rzodkiewki już po 3–4 tygodniach.
Jak temperatura wpływa na wzrost rzodkiewki
Tempo wzrostu zależy bezpośrednio od temperatury gleby i powietrza. Rzodkiewka kiełkuje już przy 3–5°C, ale optymalne warunki do wzrostu to 12–18°C. Przy temperaturze powyżej 25°C zaczyna się pogarszać jakość plonów – korzenie stają się puste w środku, piekące lub wręcz zdrewniałe.
Poniżej tabela pokazująca wpływ temperatury na długość okresu wegetacji:
| Temperatura średnia (°C) | Okres od siewu do zbioru |
|————————-|————————-|
| 10–12 | 35–40 dni |
| 13–16 | 25–30 dni |
| 17–20 | 22–25 dni |
Przy szybkich terminach siewu nie trzeba przesadnie nawozić, ale warto pamiętać o równym nawadnianiu, by nie dopuścić do stresu wodnego, który wpływa na jakość korzeni.
Odmiany do szybkiego plonu
Nie każda rzodkiewka nadaje się do wczesnych lub późnych upraw. Odmiana musi być krótko wschodząca, szybko dojrzewająca i odporna na wybijanie w pędy. Najlepsze odmiany do szybkiego plonu to:
– ‘Saxa 2’ – bardzo wczesna, gotowa do zbioru po 20–25 dniach
– ‘Krakowianka’ – odmiana polska, dobrze rośnie w warunkach wczesnowiosennych
– ‘Cherry Belle’ – intensywnie czerwona, nie parcieje nawet w cieplejszym okresie
– ‘Półdługa’ – dobra w uprawie tunelowej i gruntowej, zbiór po ok. 30 dniach
„Producenci, którzy dostarczają rzodkiewkę na rynek lokalny, często sadzą różne odmiany co tydzień – daje to elastyczność przy zbiorze i ciągłość dostaw przez kilka tygodni,” – zauważa dr Łukowski.
Stanowisko i gleba – nie mniej ważne niż termin
Rzodkiewka lubi gleby lekkie, żyzne, pulchne i o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0–7,0). Kluczowe jest odpowiednie rozsypanie siewek – zbyt gęsty siew prowadzi do zniekształconych, drobnych korzeni.
Warto co 2–3 tygodnie dosiewać rzodkiewkę w tych samych miejscach – taka sukcesywność pozwala zbierać plon falami, zamiast jednorazowego wysypu.
Głębokość siewu powinna wynosić ok. 1–1,5 cm. Przesada w tym względzie oznacza ryzyko nierównych wschodów. Rozstaw w rzędach – 2–3 cm; odległość między rzędami – 10–15 cm.
Na co uważać przy pierwszych wiosennych siewach?
Wczesne terminy mają tę zaletę, że ograniczają presję szkodników, ale trzeba uważać na kilka rzeczy:
– zaskorupianie się gleby – stosować lekką agrowłókninę lub cienką warstwę torfu na wierzchu
– chłodne noce poniżej –2°C – młode siewki można łatwo przemrozić
– niewyrównana wilgotność – szczególnie na lekkich glebach
„Agrowłóknina wczesną wiosną działa jak mini szklarnia – daje lepsze wschody, utrzymuje wilgoć i przyspiesza zbiór o kilka dni bez stosowania sztucznego ogrzewania” – komentuje dr Łukowski.
Rzodkiewka z tunelu – zbiór nawet w marcu
Wczesny siew w nieogrzewanym tunelu foliowym można rozpocząć już pod koniec lutego, jeśli gleba nie jest zamarznięta. Choć wschody będą wolniejsze niż w kwietniu, to dzięki osłonie przed chłodem i wiatrem rzodkiewka ma szansę dojrzewać już w marcu.
Dobrą praktyką jest wcześniejsze okrycie gleby czarną folią lub agrowłókniną na 7–10 dni przed siewem – przyspiesza to nagrzewanie podłoża. W tunelu szczególnie ważne jest wietrzenie – nadmiar wilgoci i brak cyrkulacji to prosta droga do chorób grzybowych.
Co sadzić po rzodkiewce?
Rzodkiewkę można traktować jako przedplon. Po zebraniu plonu warto wykorzystać miejsce pod:
– sałatę
– ogórki (w tunelu)
– fasolkę szparagową
– buraki lub koper
Cykl uprawy rzodkiewki jest na tyle krótki, że pozwala na elastyczne zarządzanie przestrzenią w ogrodzie czy gospodarstwie.
Ustalając, kiedy sadzić rzodkiewkę, warto myśleć w kategoriach nie tylko kalendarzowych, ale też temperaturowych i świetlnych. To nie jest trudna roślina, ale potrzebuje kilku prostych warunków – jeśli je spełnimy, odwdzięcza się rekordowo szybkim i chrupiącym plonem.
