Adam Piezga Bukszpan (Buxus sempervirens) to popularny krzew ozdobny, wykorzystywany zarówno w ogrodach przydomowych, jak i w kompozycjach parkowych. Jego gęsta struktura, odporność na cięcie i elegancki wygląd sprawiają, że często sięgają po niego zarówno ogrodnicy amatorzy, jak i profesjonaliści. Kluczowym czynnikiem wpływającym na zdrowie bukszpanu jest odpowiedni moment sadzenia – to właśnie czas wpływa na tempo wzrostu, odporność na choroby i ogólne przyjęcie się rośliny w gruncie.
Kiedy sadzić bukszpan – najlepszy moment w roku
Termin sadzenia bukszpanu nie jest przypadkowy. Roślina ta preferuje osadzenie w glebie w momencie, gdy warunki klimatyczne umożliwiają jej bezstresową adaptację.
Wiosna – sprawdzony czas sadzenia
Najlepszym terminem na sadzenie bukszpanu jest wczesna wiosna, od połowy marca do końca kwietnia. Gleba jest już wtedy na tyle rozmarznięta, że można ją swobodnie przekopać, a temperatury minimalizują ryzyko przemarznięcia młodych korzeni.
– Sadzenie bukszpanu wiosną daje roślinie wystarczająco dużo czasu na zakorzenienie się przed nadejściem letnich upałów – mówi Adam Kołodziejski, ogrodnik i specjalista od roślin ozdobnych. – Dzięki temu bukszpan lepiej znosi suszę i szybciej wytwarza nowe pędy jeszcze w pierwszym sezonie po posadzeniu.
Sadzonki z pojemników można również przesadzać później, nawet do czerwca, ale należy pamiętać o systematycznym podlewaniu i zabezpieczeniu rośliny przed słońcem, by nie przesuszyć bryły korzeniowej.
Jesień – kiedy jeszcze można sadzić
Drugim dobrym okresem do sadzenia bukszpanu jest jesień – od września do połowy października. Gleba jest jeszcze ciepła po lecie, a wilgotne powietrze sprzyja regeneracji korzeni. Ważne, aby sadzenie zakończyć na minimum 4 tygodnie przed pierwszymi przymrozkami – korzenie muszą się choć częściowo ukorzenić przed zimą.
Zimą, w okresie spoczynku wegetacyjnego, absolutnie nie należy sadzić bukszpanu. Przemarznięta gleba blokuje rozwój korzeni, co najczęściej kończy się obumarciem rośliny.
Wybór odpowiedniego stanowiska i gleby
Nie tylko termin sadzenia, ale również przygotowanie miejsca ma znaczenie dla zdrowia bukszpanu. Roślina najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym lub słonecznym, jednak w miejscach całkowicie nasłonecznionych wymaga intensywniejszego podlewania.
Wymagania glebowe
Bukszpan preferuje gleby:
– żyzne i próchnicze,
– dobrze przepuszczalne,
– o odczynie lekko zasadowym (pH 6,5–7,5),
– umiarkowanie wilgotne.
Unikaj gleb podmokłych i kwaśnych. W razie konieczności można zastosować wapnowanie gleby przed sadzeniem.
Oto tabela przedstawiająca optymalne warunki dla sadzenia bukszpanu:
| Czynnik | Optymalne warunki |
|———————-|—————————-|
| Termin sadzenia | Marzec–kwiecień lub wrzesień–październik |
| Nasłonecznienie | Półcień lub słońce |
| Rodzaj gleby | Piaszczysto-gliniasta, próchnicza |
| pH gleby | 6,5–7,5 |
| Wilgotność | Umiarkowana |
Jak wykonać poprawne sadzenie bukszpanu
Kilka podstawowych kroków wystarczy, by zapewnić roślinie dobry start. Najpierw przygotuj glebę – głęboko ją przekop, usuń kamienie, pozostałości korzeni i chwasty. W razie potrzeby dodaj kompostu lub obornika.
1. Wykop dołek o średnicy dwa razy większej niż bryła korzeniowa.
2. Umieść roślinę na takiej głębokości, na jakiej rosła w doniczce lub szkółce.
3. Przysyp korzenie ziemią i lekko ją ugnieć.
4. Obficie podlej.
5. W pierwszych tygodniach po sadzeniu systematycznie nawadniaj, szczególnie w okresach bezdeszczowych.
Jeśli sadzisz bukszpan w formie żywopłotu, zachowuj odległość około 25–30 cm między roślinami.
Sadzenie bukszpanu z sadzonki, z gołym korzeniem i z doniczki
Bukszpany dostępne są w różnych formach: jako sadzonki w doniczkach, z odkrytym korzeniem lub jako większe egzemplarze. Każdy typ wymaga innego podejścia.
Sadzonki z doniczek
Najbardziej uniwersalne – można sadzić od wiosny do jesieni, o ile gleba nie jest zamarznięta. Sadzonki w pojemnikach mają dobrze rozwinięty system korzeniowy i wysoki współczynnik przyjęcia. Po posadzeniu wystarczy je dobrze podlać i ewentualnie zacienić na dwa–trzy dni.
Sadzonki z gołym korzeniem
Najbardziej wrażliwe i dostępne tylko jesienią lub bardzo wczesną wiosną. Po zakupie nie powinny leżeć na powietrzu dłużej niż kilka godzin – trzeba je od razu wsadzić do ziemi lub przysłonić korzenie wilgotną ziemią. Wymagają większej uwagi na początku – regularne podlewanie i ewentualne przycięcie nadziemnej części pomoże zredukować stres rośliny.
Co jeszcze decyduje o zdrowiu bukszpanu po posadzeniu
Oprócz właściwego terminu i poprawnej techniki sadzenia, zdrowie bukszpanu w dużym stopniu zależy też od późniejszej pielęgnacji.
– systematyczne cięcie (najlepiej dwa razy w sezonie – w czerwcu i sierpniu),
– podlewanie w czasie suszy, ale bez przelania,
– ściółkowanie podłoża (np. korą sosnową) w celu ograniczenia parowania wody.
Warto też pamiętać o zagrożeniu ze strony ćmy bukszpanowej (Cydalima perspectalis). To inwazyjny szkodnik, który potrafi zniszczyć nawet wieloletnie krzewy w kilka tygodni. Należy regularnie przeglądać krzewy i w razie potrzeby stosować odpowiednie biopreparaty lub środki ochrony roślin.
– Żaden termin sadzenia nie pomoże, jeśli nie zadbamy o bieżącą pielęgnację i kontrolę fitosanitarną – przestrzega Adam Kołodziejski. – Bukszpan to nie jest roślina „bezobsługowa”, choć tak się niektórym wydaje.
Bukszpan daje ogromne możliwości w aranżacjach, ale by mógł zachwycać zdrowiem i formą, wymaga właściwego startu – a tym jest właśnie dobrze dobrany termin sadzenia. Jeśli zaczniemy mądrze, potem już tylko pielęgnacja i radość z efektów.
