Adam Piezga Ekologiczne uprawy potrzebują solidnego wsparcia w postaci naturalnych nawozów. Dobry naturalny nawóz do warzyw wzmacnia plony, dba o glebę i jest bezpieczny dla środowiska. Ale nie musi to być obornik czy kompost – wiele skutecznych rozwiązań kryje się tuż pod nosem, często w kuchni albo w ogrodzie. Oto pięć mniej oczywistych, ale skutecznych sposobów na zasilenie grządek w 100% naturalnie.
1. Wywary z pokrzywy – darmowa bomba azotu
Pokrzywa to pospolita roślina, która rośnie właściwie wszędzie. W ogrodzie wielu traktuje ją jak chwast. Niesłusznie. Wyciąg z pokrzywy to jeden z najskuteczniejszych naturalnych nawozów do warzyw, zwłaszcza azotolubnych, jak pomidory, ogórki czy dynie.
Do jego przygotowania potrzeba tylko młodych pędów pokrzywy, wody i… czasu. Roślinę tnie się, wrzuca do wiadra, zalewa wodą w proporcjach 1:10 i zostawia na 7–14 dni. Gotowy wywar trzeba rozcieńczyć (1:10) i podlewać nim rośliny co 7–10 dni.
– Pokrzywa nie tylko dostarcza azotu, ale działa też stymulująco na mikroflorę gleby. Regularne podlewanie takim wyciągiem poprawia przyswajalność składników pokarmowych – mówi dr hab. Ewa Mazur, specjalistka ds. agroekologii z Instytutu Uprawy Roślin Warzywnych.
Jedynym minusem jest intensywny zapach fermentującego wywaru – warto trzymać go z dala od okien i miejsc wypoczynku.
2. Skorupki jaj – wapń prost z kuchni
Zamiast wyrzucać do śmieci, wykorzystaj. Skorupki jaj zawierają około 90–95% węglanu wapnia, który jest cennym składnikiem dla wielu warzyw – szczególnie pomidorów, papryk i cukinii. Wapń zapobiega występowaniu suchej zgnilizny wierzchołkowej oraz poprawia strukturę gleby.
Skorupki należy dokładnie wysuszyć, rozdrobnić (można za pomocą blendera) i rozsypać je wokół roślin lub wymieszać z ziemią. Można je również dodać do kompostu, zwiększając ogólną wartość odżywczą nawozu.
Jakie warzywa szczególnie lubią wapń?
| Warzywo | Objawy niedoboru wapnia |
|—————–|———————————-|
| Pomidor | Zgnilizna wierzchołkowa owoców |
| Kalafior | Brązowienie środka różyczki |
| Papryka | Opadanie zawiązków |
| Sałata | Gnicie dolnych liści |
Regularne stosowanie skorupek jako naturalnego nawozu do warzyw sprawia, że rośliny są mniej podatne na choroby i stresy środowiskowe.
3. Przekompostowana trawa – humus na skróty
Koszenie ogrodu to obowiązek, ale też źródło doskonałego nawozu. Świeżo ścięta trawa to przede wszystkim źródło azotu, jednak nie należy jej stosować bezpośrednio jako ściółki przy młodych roślinach – może je przypalić.
Wystarczy zebrać skoszoną trawę, ułożyć ją w pryzmę z dodatkiem małej ilości suchego materiału (liście, słoma, trociny) i pozostawić do przekompostowania na kilka tygodni. Po tym czasie powstaje ciemna, pachnąca ziemia, idealna jako nawóz pod warzywa liściaste (rukola, sałata, boćwina).
– Gdy trawa jest odpowiednio rozłożona, dostarcza nie tylko azotu, ale też poprawia strukturę gleby dzięki obecności próchnicy. To dobry sposób na poprawę żyzności, zwłaszcza w ogrodach o ubogiej glebie – podkreśla Ewa Mazur.
4. Fusy z kawy – nie tylko dla aromatu
Każdy, kto regularnie pije kawę, ma dostęp do jednego z najłatwiejszych w zastosowaniu ekologicznych nawozów. Fusy z kawy zawierają niewielkie ilości azotu, fosforu, potasu oraz mikroelementów, takich jak magnez. Ich struktura poprawia także napowietrzenie gleby i przyciąga dżdżownice.
Fusów nie trzeba specjalnie przetwarzać – można je podsuszyć i mieszać z ziemią na grządkach. Dobrze sprawdzają się przy uprawie marchewki, pora, cebuli i rzodkiewki. Ponadto ich zapach odstrasza niektóre szkodniki – np. mrówki i ślimaki.
Nie każdy wie:
Zbyt duża ilość fusów może zakwasić glebę. Używaj ich z umiarem – maksymalnie 250–300 g fusów na 1 m² grządki na tydzień.
5. Nawozy fermentacyjne z kuchennych resztek
Fermentowane resztki kuchenne, znane czasem jako „ferment gnojowy z odpadków”, to zapomniany sposób na tworzenie skutecznego nawozu domowego. W przeciwieństwie do kompostu, który wymaga czasu i przestrzeni, fermentacji można dokonywać w wiadrze z pokrywką.
Do przygotowania fermentu nadają się m.in. obierki z warzyw (ziemniaki, marchew, buraki), resztki owoców, liście sałaty, zgniecione banany. Należy je zalać wodą i zostawić na 1–2 tygodnie w ciepłym miejscu, codziennie mieszając. Po odcedzeniu uzyskujemy płynny nawóz do podlewania.
– Taki fermentowany wyciąg zawiera dużą ilość mikroorganizmów, które kolonizują glebę i wspomagają przyswajanie składników odżywczych. Wzmacnia też odporność roślin na choroby – przekonuje Ewa Mazur.
Ważne: ferment nie powinien zawierać mięsa, nabiału ani olejów. Takie dodatki szybko się psują i mogą przyciągać szkodniki.
Naturalny nawóz – klucz do większego plonu
Wybierając naturalny nawóz do warzyw, nie tylko wspieramy własny ogród, ale też pomagamy glebie odzyskać równowagę biologiczną. Odpowiednio dobrane składniki – nawet pozornie nieprzydatne jak fusy z kawy czy wyciąg z pokrzywy – potrafią znacząco zwiększyć plon i smak warzyw. I co najważniejsze – robimy to bez chemii.
