Adam Piezga Drzewko oliwne w doniczce to nie tylko modna ozdoba balkonu czy salonu. To żywa roślina o konkretnych potrzebach pokarmowych. Aby cieszyć się zdrowym wzrostem, zwartym pokrojem i ewentualnie zawiązywaniem owoców, oliwka wymaga regularnego nawożenia. Poniżej przedstawiamy wszystko, co trzeba wiedzieć o nawozie do oliwek – od składu, przez terminy nawożenia, po typowe błędy.
Dlaczego oliwka w doniczce wymaga nawożenia?
Drzewko oliwne rosnące w gruncie ma dostęp do szerokiego profilu składników pokarmowych. Odwrotnie jest w przypadku oliwek w donicy – zasób substancji odżywczych ograniczony jest do zawartości podłoża. Nawet jeśli wybierzesz ziemię dobrej jakości, składniki w niej zawarte szybko się wyczerpują. Po kilku tygodniach roślina zaczyna pobierać więcej, niż dostaje.
– W doniczce nie zachodzą naturalne procesy mineralizacji glebowej jak w gruncie. Nawet najlepsza ziemia z czasem staje się jałowa, jeśli nie jest regularnie wzbogacana nawozem – tłumaczy dr inż. Maciej Kramek, specjalista ds. roślin śródziemnomorskich w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Jakie składniki pokarmowe są ważne dla oliwki?
Główne składniki potrzebne oliwce to:
- Azot (N) – odpowiada za wzrost liści i pędów
- Fosfor (P) – wspiera rozwój systemu korzeniowego
- Potas (K) – wpływa na odporność i gospodarkę wodną rośliny
Oprócz podstawowej trójki (makroskładników), równie istotne są mikroelementy jak magnez, żelazo czy bor. Niedobór tych składników może prowadzić np. do chlorozy liści, zatrzymania wzrostu czy opadania młodych pąków.
Proporcja NPK – jaka najlepsza?
Dla oliwek uprawianych w doniczkach polecane są nawozy o zbilansowanej proporcji NPK, np. 6-6-6 lub 10-10-10. Wiosną można zwiększyć udział azotu, latem – postawić na potas.
Nie zaleca się nawozów o wysokiej zawartości azotu w drugiej połowie sezonu – pobudzają one wzrost, co osłabia zimowanie.
Rodzaje nawozów dla oliwek
Nawóz do drzewka oliwnego możesz wybrać w kilku formach:
| Rodzaj nawozu | Zalety | Wady |
|---|---|---|
| Płynny (mineralny) | Szybko działa, łatwo dawkować w podlewaniu | Trzeba stosować często, ryzyko przenawożenia |
| Granulowany | Działa długo, można mieszać z podłożem | Trudniejsze dawkowanie w doniczce |
| Organiczny (biohumus, kompost) | Bezpieczny dla roślin, poprawia strukturę ziemi | Działa wolniej, mniej precyzyjne stężenie składników |
Niektóre nawozy zawierają dodatkowo aminokwasy, algi lub składniki poprawiające mikroflorę gleby. Dla oliwek warto wybierać nawozy wzorowane na tych stosowanych w sadach śródziemnomorskich.
Kiedy nawozić oliwkę doniczkową?
Najwięcej składników pokarmowych drzewko oliwne potrzebuje od marca do września. To wtedy intensywnie rośnie i może kwitnąć.
Oto orientacyjny kalendarz nawożenia:
- Marzec – kwiecień: pierwsze nawożenie, azot + fosfor
- Maj – lipiec: nawożenie co 2 tygodnie – zrównoważone NPK
- Sierpień – wrzesień: ograniczenie azotu, więcej potasu
Jesienią i zimą oliwka przechodzi w stan spoczynku – wtedy nawożenie jest zbędne, a może nawet zaszkodzić.
Typowe objawy niedoboru składników
Warto obserwować liście i pędy – reagują dość szybko na braki pokarmowe.
- Zółknięcie starszych liści – niedobór azotu
- Fioletowy odcień liści – niedobór fosforu
- Zwójki lub suche krawędzie liści – brak potasu
- Jednolite żółknięcie, zachowany nerw liścia – brak żelaza (chloroza)
– Kluczowe jest nie tylko to, co dajemy roślinie, ale też jak często. Nadmiar nawozu bywa równie groźny co jego brak. Zawsze warto zacząć od połowy dawki zalecanej przez producenta – dodaje dr inż. Maciej Kramek.
Najczęstsze błędy w nawożeniu oliwek
Utrzymanie zdrowej oliwki w doniczce to nie tylko wybór dobrego nawozu, ale też unikanie typowych błędów:
- Zbyt częste nawożenie – zwłaszcza nawozami mineralnymi; prowadzi do zasolenia ziemi
- Nawożenie zimą – zaburza rytm spoczynku rośliny
- Użycie nawozów na trawnik – mają za dużo azotu i są zbyt agresywne dla drzewka
- Brak przepłukiwania podłoża – przy ciągłym stosowaniu nawozów woda wypłukująca sole jest konieczna raz w miesiącu
Czy oliwki w donicy mogą owocować?
Tak, choć w polskich warunkach raczej symbolicznie. Oliwki owocują zwykle dopiero po kilku latach. Odpowiednie nawożenie – zwłaszcza potasem i borem – może pobudzić roślinę do wytwarzania kwiatów, ale kluczowe są też odpowiednie zimowanie i światło.
– Jeśli zależy nam na owocach, warto postawić doniczkę w najbardziej nasłonecznionym miejscu, a przed zimą przenieść ją do jasnego, chłodnego pomieszczenia o temp. 5–10°C – radzi dr Kramek.
Uprawa oliwki w donicy to trochę cierpliwość, trochę wiedza, a trochę systematyczność. W odpowiednich warunkach i z dobrym nawożeniem potrafi rosnąć przez dziesięciolecia i być ozdobą każdego zielonego zakątka.
