Sadzenie drzew owocowych kiedy jest najlepsze?

Sadzenie drzew owocowych to jeden z kluczowych etapów zakładania sadu albo przydomowego ogrodu. Dobry termin ma bezpośredni wpływ na przyjęcie się rośliny, jej rozwój i przyszłe plonowanie. Znając konkretne zasady i zależności, można uniknąć typowych błędów i zwiększyć szansę na zdrowe drzewa oraz obfite zbiory.

Kiedy najlepiej sadzić drzewa owocowe?

Termin sadzenia zależy przede wszystkim od rodzaju materiału szkółkarskiego (z gołym korzeniem czy w doniczce), gatunku drzewa, a także warunków pogodowych i rodzaju gleby.

Jesienne sadzenie – najczęściej polecane

Sadzenie drzew owocowych jesienią (październik–listopad) to najpopularniejsza i sprawdzona metoda. Gleba jest jeszcze ciepła po lecie, a wilgotność z reguły sprzyja ukorzenieniu.

Drzewa z gołym korzeniem (czyli kopane z gruntu, bez ziemi wokół bryły korzeniowej) najlepiej sadzić jesienią. Do wiosny mają czas na rozwój systemu korzeniowego, co pozwala im ruszyć z wegetacją wcześniej i bardziej intensywnie niż drzewom sadzonym wiosną.

„Sadzenie jesienne ma tę przewagę, że pozwala roślinie skoncentrować się na systemie korzeniowym, bo nie musi w tym czasie wypuszczać liści czy kwiatów. To przekłada się na lepsze przyjęcie i silniejszy wzrost w następnym sezonie” – mówi dr hab. Marek Domański, specjalista ds. sadownictwa z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Wyjątkiem mogą być ciężkie, gliniaste gleby – tam większe ryzyko zalegania wody zimą może prowadzić do gnicia korzeni. W takich przypadkach rozważne będzie sadzenie wiosną.

Sadzenie wiosenne – kiedy lepiej poczekać?

Sadzenie wiosenne (marzec–kwiecień) sprawdza się w dwóch przypadkach: gdy sadzimy rośliny w doniczkach lub gdy gleba w ogrodzie jest ciężka i mokra. Drzewa w pojemnikach mają nieuszkodzony system korzeniowy, więc można je sadzić niemal cały sezon – od wiosny do jesieni.

Trzeba jednak pamiętać, że sadzenie wiosną wymaga regularnego podlewania, ponieważ młode drzewka po posadzeniu mają większe zapotrzebowanie na wodę.

Rodzaj drzewa ma znaczenie

Nie każdy gatunek drzewa owocowego reaguje tak samo na termin sadzenia. Oto krótkie zestawienie, kiedy najlepiej sadzić popularne drzewa:

Jakie warunki wpływają na wybór terminu?

Decyzja, kiedy sadzić drzewa owocowe, powinna być dostosowana do kilku czynników.

Typ gleby

Gleby lekkie, przepuszczalne, szybko się nagrzewające – idealne na sadzenie jesienią. Gleby ciężkie, zimne, gliniaste lub podmokłe – bezpieczniej sadzić wiosną, gdy nie ma już ryzyka nadmiaru wody i niskich temperatur.

Strefa klimatyczna

W Polsce zachodniej i południowej jesienne sadzenie jest bezpieczniejsze niż na północnym wschodzie czy w górskich rejonach. Tam pierwsze mrozy mogą nadejść wcześnie i uszkodzić świeżo posadzone sadzonki.

Dostępność materiału szkółkarskiego

Drzewa kopane z gruntu (z tzw. gołym korzeniem) są dostępne głównie jesienią – od połowy października do pierwszych przymrozków. Warto więc zaplanować zakupy wcześniej, bo najlepszy materiał rozejdzie się najszybciej.

Czy sadzonka ma liście?

Drzewa owocowe sadzimy zawsze w stanie bezlistnym. Wynika to z faktu, że liście odparowują wodę, co zwiększa ryzyko przesuszenia rośliny przed ukorzenieniem. Najlepiej wybierać sadzonki, które już zrzuciły liście albo jeszcze ich nie mają (na wiosnę).

Co z podlewaniem po posadzeniu?

Bez względu na termin sadzenia, najważniejsze jest solidne podlanie drzewka po posadzeniu – nawet jeśli gleba wydaje się wilgotna. Woda pomaga usunąć kieszenie powietrzne wokół korzeni i przyspiesza kontakt między korzeniami a ziemią.

Na wiosnę trzeba szczególnie dbać o regularne podlewanie przez pierwsze tygodnie, bo drzewka nie mają jeszcze wykształconego rozbudowanego systemu korzeniowego i łatwo je przesuszyć.

Jesienią podlewanie czasem wystarczy wykonać tylko raz, o ile regularnie pada. Ale trzeba monitorować stan gleby – zwłaszcza przy piaszczystym podłożu.

Jak przygotować stanowisko do sadzenia?

Dobre przygotowanie gleby ma równie duże znaczenie jak właściwy termin sadzenia.

– Wybierz stanowisko dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru.
– Unikaj miejsc podmokłych lub takich, gdzie woda długo stoi po deszczu.
– Ziemię przekop na głębokość dwóch sztychów szpadla (ok. 40–60 cm).
– Możesz wzbogacić glebę przekompostowanym obornikiem lub kompostem.
– Unikaj świeżego obornika – może poparzyć młode korzenie.

„Dobrze jest przygotować dół pod sadzenie kilka dni wcześniej, dając glebie czas na osiadnięcie. Dzięki temu korzenie będą miały lepszy kontakt z ziemią i mniejsze ryzyko zapadania się drzewka” – podpowiada dr Domański.

Jakie miejsce w ogrodzie będzie najlepsze?

Drzewa owocowe najlepiej sadzić od strony południowej lub południowo-zachodniej. W takich miejscach mają więcej światła, szybciej się nagrzewają i są mniej narażone na przymrozki wiosenne.

Trzeba też zachować odpowiednie odległości między drzewami – zależnie od gatunku i podkładki. Zbyt bliskie posadzenie może ograniczyć wzrost i dostęp światła, a także zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób grzybowych.

Przykładowe odległości sadzenia:

– Jabłonie na podkładkach karłowych: 1,5–2,5 m między drzewami
– Jabłonie na podkładkach półkarłowych: 3–4 m
– Drzewa pestkowe (śliwa, wiśnia, czereśnia): 3–5 m

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Przygotowując się do sadzenia, warto dokładnie obejrzeć korzenie kupionego drzewka. Powinny być jasne, jędrne, bez oznak pleśni i przesuszenia. Przed posadzeniem dobrze jest je namoczyć w czystej wodzie przez kilka godzin – pomoże im to nawodnić się przed „startem”.

W przypadku drzew o większej średnicy pnia (powyżej 3 cm), warto zastosować palik, który zabezpieczy roślinę przed wiatrem.

Nie nawozimy nawozami mineralnymi bezpośrednio do dołka. Lepiej poczekać do kolejnego sezonu, żeby nie uszkodzić delikatnych korzeni.

—

Sadzenie drzew owocowych może być proste, jeśli dopasujemy właściwy termin i dobrze przygotujemy stanowisko. Unikając pospiechu i dostosowując się do konkretnego miejsca, znacząco zwiększamy szansę na zdrowy sad i obfite plony w przyszłości.