Sadzenie agrestu i porzeczki w odpowiednim terminie to klucz do uzyskania zdrowych i dobrze owocujących krzewów. Zarówno porzeczki, jak i agrest to gatunki wieloletnie, które przy dobrej pielęgnacji pozostaną wydajne nawet kilkanaście lat. Wiedza o tym, kiedy sadzić agrest i porzeczkę wpływa nie tylko na przyjęcie się roślin, ale też na ich dalszy rozwój i plonowanie.
Wiosna czy jesień – kiedy sadzić agrest i porzeczkę?
Sadzenie agrestu i porzeczki możliwe jest w dwóch podstawowych terminach – wiosną i jesienią. Oba mają swoje zalety, ale to sadzenie jesienne uważane jest przez większość specjalistów za korzystniejsze.
Jesienią, od końca września do pierwszej połowy listopada, gleba jest dobrze nagrzana po lecie i wystarczająco wilgotna. Krzewy zdążą wytworzyć młode korzenie przed zimą, przez co na wiosnę startują z silnym systemem korzeniowym.
Wiosna to opcja rezerwowa – wtedy krzewy owocowe sadzi się od marca do połowy kwietnia. Ryzyko to jednak krótszy czas na zakorzenienie się przed intensywnym wzrostem pędów i liści, a także możliwość przesuszenia, zwłaszcza w cieplejszych regionach kraju.
„Sadzenie jesienne daje zdecydowaną przewagę, szczególnie wtedy, gdy mamy dostęp do sadzonek z odkrytym korzeniem. Zyskujemy czas – rośliny adaptują się szybciej i są gotowe do wzrostu od pierwszych ciepłych dni wiosny” – mówi Tomasz Krawczuk, doradca sadowniczy z 15-letnim doświadczeniem w uprawie krzewów jagodowych.
Kiedy sadzić agrest i porzeczkę w zależności od rodzaju sadzonki
Wybór odpowiedniego terminu sadzenia zależy też od tego, jaką sadzonkę kupujemy – z gołym korzeniem czy w pojemniku.
Sadzonki z odkrytym korzeniem
To najczęstszy wybór wśród plantatorów i ogrodników. Sprzedawane są w stanie bez liści, często przycięte – idealne do jesiennego sadzenia. Termin: od końca września do pierwszych przymrozków, a wiosną – jak tylko możliwe wejście w pole.
Sadzonki te wymagają jednak odpowiedniego zabezpieczenia przed przeschnięciem – przed sadzeniem warto zanurzyć je w wodzie na kilka godzin. Po umieszczeniu w glebie trzeba dobrze je podlać i zabezpieczyć ziemię wokół np. ściółką, co ograniczy parowanie.
Sadzonki w pojemnikach
Dostępne przez cały sezon wegetacyjny. Można je sadzić również latem, ale wtedy konieczne jest regularne nawadnianie.
Ich główną zaletą jest zachowany system korzeniowy i mniejszy stres po posadzeniu. Są jednak droższe od sadzonek z odkrytym korzeniem.
Różnice w terminach sadzenia porzeczki i agrestu
Choć wymagania obu krzewów są zbliżone, warto zaznaczyć pewne detale.
| Gatunek | Optymalny termin jesienny | Optymalny termin wiosenny |
|————-|—————————|—————————|
| Porzeczka czarna | 15 X – 10 XI | 10 III – 10 IV |
| Porzeczka czerwona/biała | 20 IX – 5 XI | 15 III – 10 IV |
| Agrest | 20 IX – 10 XI | 15 III – 5 IV |
Czarna porzeczka znosi nieco wcześniejsze rozpoczęcie wegetacji, dlatego dobrze się sprawdza w rejonach z łagodnymi zimami, gdzie już w marcu ruszają soki w pędach. Agrest, mimo że pokrewny, bywa bardziej wrażliwy na wiosenne susze – warto to wziąć pod uwagę przy wiosennym sadzeniu.
Co warto sprawdzić przed sadzeniem
Sukces uprawy agrestu i porzeczki zależy w dużej mierze od dobrze dobranego stanowiska oraz przygotowania gleby. Kluczowe kwestie przed rozpoczęciem sadzenia to:
1. Stanowisko
Porzeczki lubią stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Agrest zdecydowanie lepiej owocuje w pełnym słońcu. Należy unikać miejsc podmokłych, gdzie może zalegać woda.
2. Gleba
Optymalna gleba to żyzna, próchniczna, umiarkowanie wilgotna o pH w granicach 5,5–6,5. Zbyt piaszczyste podłoże szybko przesycha, a ciężka glina może powodować gnicie korzeni.
Przed sadzeniem dobrze jest wykonać analizę gleby i ewentualnie ją wapnować, jeśli odczyn jest zbyt kwaśny.
3. Odstępy przy sadzeniu
Odstępy zależą od formy prowadzenia krzewów:
– Porzeczka w formie wolnostojącej: co 1,2–1,5 m w rzędzie, rzędy co 2–2,5 m
– Agrest: co 1–1,2 m w rzędzie, rzędy co 2–2,2 m
Formy prowadzone przy podporach mogą zasadzić się gęściej, ale wtedy wymaga to systematycznego cięcia.
Jak prawidłowo sadzić agrest i porzeczkę?
Proces sadzenia wpływa na późniejsze przyjmowanie się roślin oraz ich wzrost. Poniżej podstawowe kroki:
1. Wykop dołek o głębokości i szerokości około 30–40 cm.
2. Umieść krzew tak, by miejsce szczepienia (jeśli jest) znalazło się 5 cm nad ziemią (dla szczepionych) lub szyjka korzeniowa 3–5 cm pod ziemią (dla nieszczepionych).
3. Zasyp glebą, dobrze ją udeptując – aby wyeliminować kieszenie powietrzne.
4. Obficie podlej.
5. Ściółkuj wokół rośliny korą, trocinami lub kompostem.
Osoby planujące dużą plantację powinny rozważyć sadzenie mechaniczne, z zastosowaniem sadzarek – to oszczędność czasu i sił.
„W praktyce coraz więcej plantatorów stosuje też tzw. sadzenie pasowe – przygotowując wcześniej pas nawożonej i spulchnionej ziemi. To naprawdę poprawia start młodych roślin” – dodaje Tomasz Krawczuk.
Pogoda a termin sadzenia – na co uważać?
Nie każdy jesienny dzień będzie dobry do sadzenia. Nie powinno się sadzić w czasie lub bezpośrednio po silnych deszczach – gleba jest wtedy ciężka, zbita i można uszkodzić strukturę bryły korzeniowej. Z kolei wiosną problemem bywają przymrozki – warto więc śledzić prognozy i nie sadzić zbyt wcześnie.
Jeśli sadzimy sadzonki z gołym korzeniem na krótko przed silnym spadkiem temperatur (poniżej -5°C), warto je zabezpieczyć lekkim kopczykiem ziemi lub korą.
Słowo o odmianach
Nie wszystkie odmiany porzeczki i agrestu są równie odporne na warunki klimatyczne czy podatne na choroby. Przykłady odmian dobrze przyjmujących się po jesiennym sadzeniu:
– Porzeczka czarna 'Tisel’ – szybkie ukorzenianie, wysoka odporność na choroby
– Porzeczka czerwona 'Rovada’ – popularna w uprawach towarowych
– Agrest 'Invicta’ – odporny na mączniaka amerykańskiego, dobrze plonuje po jesiennym sadzeniu
Na etapie wyboru odmiany warto skonsultować się z lokalnym doradcą albo po prostu zapytać sprzedawcę w szkółce – często mają praktyczną wiedzę, które odmiany sprawdzają się najlepiej w danym regionie.
Sadzenie krzewów owocowych to pierwszy poważny krok w kierunku własnych zbiorów lub rozwoju plantacji. Odpowiedni termin, właściwe przygotowanie gleby i wybór zdrowych sadzonek – to wszystko się sumuje i zwraca w postaci dorodnych plonów.