Adam Piezga Zbiory cukinii mogą zaskoczyć obfitością, ale tylko jeśli roślina dostanie to, czego naprawdę potrzebuje – żyzną glebę, odpowiednie podlewanie i, co równie ważne, dobrze dobrany nawóz. Zamiast inwestować w nawozy sztuczne, które potrafią wypalić korzenie i zakłócić równowagę mikroflory glebowej, warto sięgnąć po sprawdzony, naturalny nawóz do cukinii. Dzięki niemu uzyskasz zdrowsze rośliny i zdecydowanie większe plony.
Dlaczego warto postawić na naturalny nawóz do cukinii
Cukinia to roślina niezwykle żarłoczna. W trakcie intensywnego wzrostu i owocowania potrzebuje łatwo przyswajalnego azotu, potasu i fosforu. Naturalny nawóz dostarcza jej tych pierwiastków w zrównoważony sposób, a przy okazji poprawia strukturę gleby i aktywność mikroorganizmów, które wspomagają przyswajanie składników odżywczych.
„Wielką zaletą nawozów organicznych jest to, że działają długofalowo i korzystnie wpływają na życie biologiczne w glebie. Dzięki temu rośliny nie tylko lepiej rosną, ale też zwiększają swoją odporność na choroby i szkodniki” – wyjaśnia dr hab. Marek Jabłoński, specjalista z zakresu agroekologii.
Naturalne nawozy polecane do uprawy cukinii
Obornik – klasyka gatunku
Fermentowany obornik, np. bydlęcy lub koński, to jeden z najskuteczniejszych nawozów organicznych. Zawiera nie tylko azot, fosfor i potas, ale też mikroelementy i materię organiczną, która poprawia strukturę gleby.
Obornik należy wprowadzać do gleby jesienią lub wczesną wiosną, co najmniej 3 tygodnie przed wysadzeniem rozsady, by nie uszkodzić młodych roślin. W sezonie można stosować również gnojówkę z obornika – rozcieńczoną w proporcji 1:10 z wodą.
Kompost – darmowe złoto ogrodnika
Samodzielnie przygotowany kompost z resztek organicznych (odpadków roślinnych, liści, skoszonej trawy) to w pełni bezpieczny nawóz do cukinii. Dostarcza glebie niezbędnych składników pokarmowych i humusu, który świetnie zatrzymuje wodę i użyźnia podłoże.
Kompost warto wymieszać z wierzchnią warstwą gleby tuż przed sadzeniem. Można też używać go jako ściółki – zostawiony wokół roślin zapobiegnie wyparowywaniu wody i będzie stopniowo zasilał korzenie.
Gnojówka roślinna – pokrzywa i żywokost
Gnojówka z pokrzywy jest bogata w azot, co świetnie wspiera wzrost wegetatywny cukinii. Natomiast żywokost dostarcza dużych ilości potasu, który wpływa na jakość i ilość owoców. Obie rośliny warto fermentować przez 10–14 dni w wodzie, a potem podlewać rozcieńczonym roztworem (1:10) co dwa tygodnie.
Mączka rogową, dolomit i inne dodatki
Do wzbogacania gleby warto dodawać również:
– Mączkę rogową – źródło azotu o przedłużonym działaniu
– Dolomit lub kredę – poprawiają odczyn gleby, szczególnie ważny przy cukinii (lubi pH 6,5–7,5)
– Popiół drzewny – naturalny dostawca potasu i wapnia, tylko w umiarkowanych ilościach
Jak często stosować naturalne nawozy?
Naturalny nawóz do cukinii trzeba stosować regularnie, ale z umiarem. Przed sadzeniem roślin warto przygotować żyzne podłoże z dodatkiem kompostu lub obornika. W czasie wegetacji najlepiej nawozić co 10–14 dni – naprzemiennie gnojówką z pokrzywy i żywokostu lub dodawać cienką warstwę kompostu wokół roślin.
Unikaj jednak przenawożenia – cukinia, choć bardzo żarłoczna, nie znosi nadmiaru azotu, który prowadzi do bujnego wzrostu liści kosztem kwitnienia i owoców.
Domowe przepisy na naturalny nawóz do cukinii
Nie każdy ma dostęp do obornika czy dużych ilości kompostu. Na szczęście skuteczne nawozy można zrobić w domowych warunkach.
Gnojówka z pokrzywy – prosty przepis
1. Zbierz świeże pokrzywy (najlepiej przed kwitnieniem).
2. Pocięte rośliny zalej wodą (na 1 kg pokrzywy ok. 10 l wody).
3. Odstaw na 10–14 dni w ciepłe miejsce, mieszając co 2–3 dni.
4. Po fermentacji przecedź i rozcieńcz wodą w proporcji 1:10.
5. Podlewaj przy korzeniu co 1–2 tygodnie.
Herbatka kompostowa – nawóz dolistny
1. Wsyp 1–2 litry dobrze rozłożonego kompostu do wiadra z 10 litrami wody.
2. Mieszaj lub napowietrzaj przez 24–48 godzin.
3. Przecedź przez tkaninę, przelej do opryskiwacza.
4. Spryskuj liście co 10 dni – rośliny przyswajają składniki odżywcze błyskawicznie.
Kiedy i jak nawozić cukinię naturalnie?
Poniżej tabela z orientacyjnym kalendarzem nawożenia cukinii uprawianej w gruncie z użyciem nawozów naturalnych:
| Miesiąc | Rodzaj nawozu | Uwagi |
|---|---|---|
| Marzec–kwiecień | Obornik, kompost, dolomit | Wprowadzić w glebę na 2–3 tyg. przed sadzeniem |
| Maj | Kompost, popiół drzewny | Przy przesadzaniu rozsad |
| Czerwiec–lipiec | Gnojówka z pokrzywy / żywokostu | Podlewać co 10–14 dni |
| Sierpień | Herbatka kompostowa / kompost | Nawóz dolistny, ściółkowanie |
Grunt to zdrowa gleba
Naturalny nawóz do cukinii to nie tylko sposób na spektakularne plony, ale też inwestycja w zdrowie gleby na lata. Im bardziej żyzne i zrównoważone podłoże, tym mniej problemów ze szkodnikami, chorobami i suszą. Jeżeli zadbasz o mikroflorę, próchnicę i dobrą strukturę gleby, rośliny odwdzięczą się z nawiązką.
„Rolnictwo regeneratywne zaczyna się od zrozumienia gleby jako żywego organizmu, a nie tylko nośnika dla nasion. W naturalnych nawozach nie chodzi tylko o składniki mineralne, ale też o to, co buduje życie w ziemi” – dodaje dr Marek Jabłoński.
Z cukinią jest trochę jak z koniem – jeśli dobrze ją karmisz, odwdzięczy się siłą i wytrwałością.
