Adam Piezga Piwonie to jedne z najokazalszych bylin ogrodowych, które potrafią cieszyć kwiatami przez dziesiątki lat. Jednak kluczem do ich długowieczności i pięknego kwitnienia jest właściwy termin i sposób sadzenia. Wiedza o tym, kiedy sadzi się piwonie, ma znaczenie nie tylko dla ogrodników amatorów, ale także w kontekście produkcji szkółkarskiej i planowania upraw ozdobnych w gospodarstwach rolnych czy agroturystycznych.
Najlepszy czas na sadzenie piwonii
Optymalnym terminem sadzenia piwonii jest koniec lata i początek jesieni – od drugiej połowy sierpnia do końca września. Pozwala to roślinie na bezpieczne ukorzenienie się przed nadejściem mrozów. Sadzenie piwonii w tym okresie zwiększa szanse na dobre przyjęcie się rośliny i obfite kwitnienie w kolejnych latach.
Wiosna – choć popularna wśród początkujących ogrodników – nie jest najlepszym terminem. Piwonie sadzone wczesną wiosną mają skrócony czas ukorzeniania się, co może osłabić ich rozwój i spowodować, że nie zakwitną przez kilka sezonów.
„W praktyce szkółkarskiej sadzimy piwonie najczęściej od połowy sierpnia do września. To pozwala na wytworzenie silnego systemu korzeniowego przed zimą. Wiosenne sadzenie traktujemy jako opcję awaryjną” – mówi Marek Wolski, ogrodnik i właściciel gospodarstwa szkółkarskiego z Wielkopolski.
Dlaczego termin sadzenia jest tak ważny?
System korzeniowy piwonii rozwija się głównie w okresie jesiennym i wczesnowiosennym. Sadząc je jesienią, dajemy im czas na rozpoczęcie ukorzeniania jeszcze przed zamarznięciem gleby. Zbyt późne sadzenie, np. w październiku, niesie ryzyko, że piwonia nie zdąży się zakorzenić, co może skutkować jej przemarznięciem lub bardzo słabym wzrostem na wiosnę.
Z kolei wiosenne sadzenie – mimo że możliwe – przesuwa ten proces na okres intensywnego wzrostu nadziemnych części rośliny, co prowadzi do jej osłabienia. Efektem mogą być zahamowania wzrostu, brak kwitnienia przez pierwsze 2–3 lata lub nawet zamieranie młodych egzemplarzy.
Jak sadzić piwonie – głębokość i warunki glebowe
Głębokość sadzenia
Najczęstszy błąd popełniany przez ogrodników to sadzenie piwonii zbyt głęboko. Oczka wzrostowe (pąki korzeniowe) powinny znajdować się około 3–5 cm pod powierzchnią gleby. Zbyt głębokie sadzenie skutkuje brakiem kwiatów, nawet jeśli roślina ma zdrowe liście.
W szkółkach powszechnie stosuje się zasadę, że:
– odmiany zielne sadzi się płycej – około 3 cm,
– odmiany drzewiaste (Paeonia suffruticosa) nieco głębiej – do 5 cm, ale nie więcej.
Stanowisko i gleba
Piwonie dobrze rosną na glebach żyznych, przepuszczalnych, o lekko zasadowym lub obojętnym pH. Nie tolerują miejsc podmokłych ani zbitych, gliniastych ziem. Z tego względu należy unikać sadzenia w zagłębieniach terenu oraz stosować drenaż na gruntach ciężkich.
Wymagane warunki stanowiskowe:
| Parametr | Wartość optymalna |
|————————|——————————-|
| pH gleby | 6,5 – 7,2 |
| Nasłonecznienie | Pełne słońce (min. 6 h dziennie) |
| Głębokość oczek wzrostu| 3–5 cm pod powierzchnią ziemi |
| Odległość między roślinami | min. 80 cm |
| Wilgotność | Umiarkowana, bez zastoin wodnych |
Przygotowanie stanowiska
Na kilka tygodni przed planowanym sadzeniem warto przygotować stanowisko – glebę należy przekopać na głębokość co najmniej 30 cm, usunąć chwasty wieloletnie oraz wzbogacić ziemię dobrze rozłożonym kompostem. Nie należy stosować świeżego obornika – prowadzi do gnicia korzeni.
Sadzonki: z doniczki czy z gołym korzeniem?
Na rynku dostępne są piwonie w dwóch formach:
– z gołym korzeniem – idealne do sadzenia jesienią,
– w pojemnikach – możliwe do sadzenia przez większą część sezonu, ale z mniejszą efektywnością w kwitnieniu.
„Sadzonki z doniczek można wsadzić nawet w czerwcu, ale trzeba wtedy zwrócić uwagę na odpowiednie nawadnianie. Jednak to rośliny sadzone z gołym korzeniem jesienią rozwijają się najlepiej i szybciej kwitną” – dodaje Marek Wolski.
Zaletą sadzonek z gołym korzeniem jest możliwość łatwego upewnienia się, że system korzeniowy jest zdrowy, a pąki wzrostowe dobrze widoczne. Warto wybierać egzemplarze z minimum 3 pąkami i jędrnymi, nieuszkodzonymi korzeniami.
Sadzenie piwonii krok po kroku
1. Wykop dół o głębokości ok. 30 cm i średnicy 30–40 cm.
2. Na dnie ułóż warstwę drenażową (np. żwir, keramzyt) – zwłaszcza na ciężkich glebach.
3. Dodaj żyzną ziemię zmieszaną z kompostem lub dojrzałym obornikiem granulowanym.
4. Umieść sadzonkę tak, aby oczka wzrostowe znajdowały się 3–5 cm pod ziemią.
5. Przysyp ziemią, delikatnie ugnieć i podlej umiarkowanie.
6. Na zimę zastosuj lekkie okrycie (np. z kory lub słomy) – szczególnie w chłodniejszych rejonach kraju.
Czy piwonie można przesadzać?
Tak, ale podobnie jak w przypadku sadzenia od zera – najlepszy czas na przesadzanie piwonii przypada na koniec sierpnia i wrzesień. Przesadzki w tym okresie powinny ograniczać szok dla rośliny i umożliwiać jej ponowne ukorzenienie przed zimą.
Ważne, by po wykopaniu nie uszkodzić zbytnio korzeni oraz nie sadzić piwonii głębiej niż rosła wcześniej. Nie należy dzielić zbyt młodych roślin – optymalny wiek do podziału to 5–7 lat.
Po posadzeniu – co dalej?
Po posadzeniu należy regularnie kontrolować wilgotność gleby. W pierwszym sezonie roślina nie wymaga intensywnego nawożenia. W kolejnych latach nawozy fosforowo-potasowe stosuje się wczesną wiosną, a azotowe w ograniczonych ilościach – tylko na początku sezonu.
Pierwsze pąki kwiatowe mogą się pojawić już w drugim roku po posadzeniu, ale pełne kwitnienie zwykle rozpoczyna się dopiero po 3 latach. Piwonie nie lubią przesadzania ani dzielenia zbyt często, dlatego przed posadzeniem warto dobrze zaplanować miejsce – najlepiej takie, w którym będą mogły rosnąć przez minimum 10–15 lat.
„Piwonie to rośliny cierpliwości. Jak już się przyjmą, co roku będą piękniejsze. Ale pierwszy krok – odpowiedni moment sadzenia i dokładność – decydują o całej przyszłości tej byliny” – podsumowuje Marek Wolski.
