Wiosna to moment, w którym plantatorzy truskawek podejmują kluczowe decyzje wpływające na jakość i wielkość plonów. Pierwsze nawożenie – zaraz po ruszeniu wegetacji – może zdecydować o sile wzrostu systemu korzeniowego, liczbie kwiatów, a nawet odporności roślin na choroby. Właściwie dobrany nawóz do truskawek na wiosnę to nie koszt, ale inwestycja.
Wiosenne potrzeby truskawek – co warto wiedzieć?
Truskawki to wymagające rośliny wieloletnie, które zużywają znaczne ilości składników pokarmowych na rozwój liści, kwiatów i owoców. W okresie wiosennym – szczególnie w fazie ruszenia wegetacji – najważniejsze są azot, fosfor, potas oraz mikroelementy, takie jak bor, mangan i żelazo.
Truskawki rozpoczynają swój wzrost już przy 5°C w glebie. To sprawia, że nie można czekać z pierwszym zasileniem aż do pełni wiosny. Główna zasada? Dobrze dobrany nawóz do truskawek na wiosnę łączy szybkie działanie z długotrwałym efektem.
Jaki nawóz wybrać na start sezonu?
1. Azot – ale z umiarem
Azot odpowiada za intensywny przyrost części zielonych, czyli liści i rozłogów. To ważne na początku sezonu, by pobudzić truskawki do wzrostu po zimowym spoczynku. Jednak nadmiar azotu prowadzi do przenawożenia i osłabienia roślin – owocowanie może ulec opóźnieniu, a owoce będą bardziej podatne na gnicie.
Optymalnym źródłem azotu wczesną wiosną są nawozy azotowe o szybkim działaniu, np. saletra wapniowo-amonowa (CAN) czy saletra amonowa. Dawkę należy dostosować do stanu plantacji oraz typu gleby (na lżejszych glebach stosować ostrożnie).
„Zalecam, by w pierwszej dawce azotu nie przekraczać 40–50 kg N/ha. Zwłaszcza na plantacjach starszych niż dwa lata. Młodym truskawkom można podać nieco więcej, ale najlepiej w dwóch porcjach” – mówi dr inż. Paweł Jankowski, agronom specjalizujący się w truskawkach.
2. Fosfor i potas – dla cebulek i owoców
Fosfor stymuluje rozwój systemu korzeniowego oraz wspomaga kwitnienie, dzięki czemu przekłada się bezpośrednio na liczbę owoców. Z kolei potas poprawia jakość owoców – ich wybarwienie, zawartość cukrów oraz trwałość po zbiorze. Truskawki są szczególnie wrażliwe na niedobory potasu w okresie formowania owoców, a ten okres zaczyna się właśnie wiosną.
Dobre efekty dają nawozy NPK ze zwiększoną zawartością potasu (np. 8-10-20), które stosuje się posypowo przed ruszeniem wegetacji lub wraz z pierwszym podlewaniem.
3. Mikroskładniki – małe, ale istotne
Truskawki źle reagują na niedobory mikroelementów – w szczególności żelaza (chloroza międzynerwowa), manganu i boru (słabe kwitnienie, opadanie zawiązków).
Dobrym rozwiązaniem są wieloskładnikowe nawozy dolistne z mikroskładnikami (np. B, Mn, Zn, Fe w formie chelatów), które można stosować 2–3 razy w fazie przedkwitnieniowej i we wczesnym kwitnieniu. Ich aplikacja wzmacnia odporność roślin i wspomaga proces fotosyntezy.
Nawozy organiczne i naturalne – czy warto?
Coraz więcej plantatorów sięga po nawozy organiczne i biologiczne źródła azotu. Kompost, obornik granulowany czy biohumus wspomagają żyzność gleby i poprawiają aktywność mikroflory glebowej. Choć ich działanie jest wolniejsze, to w połączeniu z nawozami mineralnymi przynoszą trwałe efekty.
Zastosowane jesienią lub bardzo wczesną wiosną (przed ruszeniem wegetacji) stanowią solidną bazę pokarmową.
Pamiętaj jednak – nawozy ekologiczne nie zastąpią nawozów mineralnych w intensywnym systemie produkcji, ale mogą je wspierać.
Najczęstsze błędy w nawożeniu truskawek na wiosnę
Stosowanie jednorazowej, dużej dawki azotu
To prowadzi do szybkiego wzrostu zielonej masy, ale osłabia zawiązki owoców i zwiększa ryzyko chorób grzybowych.
Brak nawożenia w ogóle
Wielu hobbystów sądzi, że truskawki „dadzą radę same”. W efekcie rośliny kwitną słabo, zawiązują mało owoców, a te są drobne i kwaśne.
Nieprawidłowy odczyn gleby
Truskawki najlepiej rosną na glebach o pH 5,5–6,5. Zbyt kwaśna lub zasadowa gleba utrudnia pobieranie składników pokarmowych – nawóz może być obecny, ale nieprzyswajalny.
Ignorowanie analizy gleby
Bez wyników analizy nie wiadomo, czego naprawdę brakuje konkretnej plantacji. Standardową analizę warto wykonać co dwa lata, a na nowych plantacjach – jeszcze przed sadzeniem.
Przykładowy kalendarz nawożenia truskawek wiosną
Poniżej przedstawiamy schemat nawożenia dla plantacji towarowej truskawek w drugim i kolejnym roku uprawy, założonej na glebie średniej jakości.
Termin | Rodzaj nawozu | Dawkowanie (na ha) |
---|---|---|
Marzec (przed ruszeniem wegetacji) | Nawóz NPK np. 8-10-20 | 300–400 kg |
Kwiecień (początek wzrostu liści) | Saletra wapniowo-amonowa (CAN) | 100–150 kg |
Kwiecień (po 2 tygodniach) | Nawóz dolistny z mikroelementami | zgodnie z etykietą |
Maj (zielony pąk – początek kwitnienia) | Nawóz dolistny z borem i manganem | zgodnie z etykietą |
„Nie ma jednego uniwersalnego programu nawożenia truskawek. Trzeba znać swoją glebę, swój klimat i wymagania konkretnej odmiany. Dobrzy producenci to nie ci, którzy dają najwięcej nawozu – tylko ci, którzy dają go mądrze” – podkreśla dr Paweł Jankowski.
Zadbaj o właściwą dawkę i termin nawożenia truskawek już na starcie sezonu. Tylko wtedy maksymalnie wykorzystasz potencjał roślin i zapewnisz sobie obfite i zdrowe zbiory.