Adam Piezga Sadzenie tui to częsty temat rozmów właścicieli ogrodów, działkowców i rolników zajmujących się produkcją szkółkarską. Żywotniki, potocznie zwane tujami, są popularne ze względu na szybkość wzrostu i funkcję naturalnego ogrodzenia. Ale kluczową sprawą jest odpowiedni moment na ich sadzenie – to od niego zależy przyjęcie się roślin, odporność i tempo wzrostu. Przeczytaj, kiedy sadzić tuje, by miały najlepsze warunki do rozwoju.
Wiosna czy jesień – który termin sadzenia tui jest lepszy?
Tuje można sadzić niemal przez cały sezon wegetacyjny, ale zdecydowanie najlepszym okresem są wiosna i jesień. Każdy z terminów ma swoje zalety i ograniczenia, które warto dobrze poznać przed podjęciem decyzji.
Sadzenie tui wiosną
Wiosna to bezpieczny i najczęściej wybierany czas sadzenia tui. W zależności od regionu Polski, najlepszy moment przypada na okres od końca marca do połowy maja – tuż po rozmarznięciu gleby, lecz zanim nadejdą większe upały.
Wiosenne sadzenie tui:
– Daje roślinie cały sezon na ukorzenienie się
– Pozwala uniknąć stresu spowodowanego silnym mrozem
– Ułatwia kontrolowanie wilgotności gleby
Jednak warto pamiętać, że młode tuje sadzone wczesną wiosną mogą być jeszcze narażone na przymrozki. Z tego powodu ważna jest ochrona systemu korzeniowego poprzez odpowiednie ściółkowanie.
„Wiosna to dobry wybór, ale kluczowe jest, by nie sadzić tui zbyt wcześnie. Temperatura gleby powinna mieć co najmniej 8 stopni Celsjusza. W przeciwnym wypadku korzenie mogą nie zacząć pracować i roślina nie wystartuje z rozwojem” – mówi ogrodnik specjalizujący się w roślinach zimozielonych, Andrzej Bartosik.
Sadzenie tui jesienią
Jesienne sadzenie tui jest coraz popularniejsze, zwłaszcza w szkółkarstwie i przy dużych nasadzeniach. Najlepszy moment przypada na drugą połowę września i cały październik, czyli czas, gdy roślina kończy wegetację, a gleba jest jeszcze ciepła.
Zalety sadzenia jesienią:
– Mniejsze ryzyko przesuszenia – mniej parowania, więcej opadów
– Optymalne warunki do ukorzenienia – brak stresu cieplnego
– Możliwość lepszego planowania ogrodu (mniej prac innych niż latem)
Ryzykiem jest nadejście mrozów zanim system korzeniowy się rozwinie. Dlatego jesienne sadzenie zaleca się głównie dla roślin z bryłą ziemi lub w doniczkach.
Czy można sadzić tuje latem?
W praktyce – tak, ale z wielu powodów to opcja rezerwowa. Sadzenie tui w miesiącach letnich (czerwiec–sierpień) wiąże się z podniesionym ryzykiem, szczególnie jeśli panują upały i susza.
Latem można sadzić wyłącznie tuje z pojemników, które mają dobrze rozwinięty system korzeniowy. Rośliny muszą być bardzo regularnie podlewane, najlepiej rano lub wieczorem, by uniknąć poparzeń liści i szybkiego parowania.
„Letnie nasadzenia często kończą się niepowodzeniem nie dlatego, że są z definicji złe, ale dlatego, że właściciele ogrodów nie mają czasu na codzienne podlewanie i obserwację stanu roślin. Tuje tego wymagają zwłaszcza w pierwszych tygodniach po posadzeniu” – podkreśla Andrzej Bartosik.
Rodzaj materiału szkółkarskiego a dobór terminu
Moment, kiedy sadzimy tuje, powinien być też dopasowany do tego, w jakiej formie roślina trafia do naszej ziemi. Od tego zależy tempo aklimatyzacji.
| Rodzaj materiału | Termin sadzenia | Uwagi |
|——————|——————|——-|
| Z odkrytym korzeniem | wczesna wiosna, jesień | Wymaga szybkiego sadzenia po wykopaniu, nie nadaje się na lato |
| W doniczkach (C2, C3 itd.) | cały sezon (III–X) | Najbardziej uniwersalne, pozwalają na sadzenie przez dłuższy okres |
| Z bryłą korzeniową (B) | wiosna lub jesień | Dobrze zatrzymują wilgoć, ale wymagają intensywnego podlewania |
Jeśli sadzisz dużą liczbę tui w celu stworzenia żywopłotu, najlepiej zgrać termin zgodnie z warunkami pogodowymi i typem materiału roślinnego. Tuje w doniczkach są najłatwiejsze w obsłudze, ale też droższe.
W jaką pogodę sadzić tuje?
Bez względu na porę roku, nie warto sadzić tui w ekstremalnych warunkach – ani w czasie całkowitego wysuszenia gleby, ani bezpośrednio przed silnym deszczem. Optymalna pogoda to pochmurny dzień, lekko wilgotna gleba i umiarkowana temperatura (10–20°C).
Sadzenie w gorące, słoneczne dni sprawia, że roślina zbyt szybko traci wodę i może mieć kłopoty z przyjęciem się. Dobrze też unikać okresów tuż przed zapowiadanymi przymrozkami.
Jak przygotować glebę przed sadzeniem?
Bez dobrego podłoża nawet najlepiej dobrany termin sadzenia nie przyniesie efektu. Tuje rosną najlepiej w glebach lekkich, lekko kwaśnych lub obojętnych (pH 5,5–7), dobrze przepuszczalnych.
Przygotowanie podłoża:
– Przekop ziemię na głębokość ok. 30–40 cm
– Usuń kamienie, korzenie i chwasty
– Wzbogać glebę o kompost lub torf ogrodniczy
– W przypadku ciężkiej gleby zadbaj o drenaż (żwir, piasek)
Tuje nie znoszą zastoin wody. Jeśli ogród znajduje się na terenie podmokłym, lepiej rozważyć inne gatunki lub przygotować wyniesione rabaty.
Najlepsze miesiące na sadzenie tui – zestawienie
| Miesiąc | Zalecana forma sadzonki | Uwagi |
|——–|————————–|——–|
| Marzec | z bryłą lub doniczki | Uwaga na przymrozki |
| Kwiecień | dowolna | Idealny termin |
| Maj | doniczka, bryła | Możliwe już pierwsze upały |
| Czerwiec | tylko doniczki | Tylko przy regularnym podlewaniu |
| Lipiec | doniczki | Wysokie ryzyko przesuszenia |
| Sierpień | doniczki | Nadal ryzykowne |
| Wrzesień | doniczki, bryła | Początek jesiennego sadzenia |
| Październik | dowolna oprócz odkrytego korzenia | Ostatni moment |
| Listopad | ryzykowny | Tylko przy łagodnej pogodzie i doniczkach |
Sadzenie tui to więcej niż tylko wkopanie rośliny w ziemię. Od momentu wykonania prac zależy jej dalszy rozwój, wygląd i odporność. Warto dokładnie obserwować pogodę, stan gleby i dobrać odpowiedni termin, bo już sam dzień sadzenia może zadecydować o sukcesie lub niepowodzeniu całej inwestycji.
