Adam Piezga Sadzenie drzewek owocowych to inwestycja na lata. Dlatego warto wiedzieć dokładnie, kiedy i w jakich warunkach najlepiej to robić. Odpowiedni termin sadzenia ma bezpośredni wpływ na przyjęcie się rośliny, tempo jej wzrostu i plonowanie w kolejnych latach. Poniżej przedstawiamy kalendarz sadzenia drzew owocowych w Polsce oraz praktyczne porady, które pomogą uniknąć błędów już na starcie.
Sadzenie drzew owocowych – wiosną czy jesienią?
Najczęściej termin sadzenia uzależniony jest od rodzaju systemu korzeniowego drzewka: czy jest to roślina z gołym korzeniem, czy też w pojemniku.
Drzewka z odkrytym korzeniem najlepiej sadzić wiosną (marzec–kwiecień) lub jesienią (październik–listopad), w zależności od warunków pogodowych. Sadzenie jesienne pozwala roślinie spokojnie ukorzenić się przed zimą i ruszyć z wegetacją wczesną wiosną.
Natomiast drzewka doniczkowane (produkowane w pojemnikach) można sadzić przez cały sezon wegetacyjny – od wiosny do jesieni – pod warunkiem, że zapewnimy im odpowiednie nawadnianie.
„Najstabilniejsze efekty uzyskujemy przy sadzeniu jesiennym – gleba jest wilgotna, a drzewa jeszcze przed zimą wytwarzają młode korzenie. Przy wiosennym sadzeniu drzewko bardzo często musi najpierw walczyć z suszą i ciepłem” – mówi Piotr Lesiak, ogrodnik i doradca sadowniczy z woj. lubelskiego.
Optymalne terminy sadzenia popularnych drzewek owocowych
Poniższa tabela przedstawia orientacyjne terminy sadzenia w zależności od gatunku i rodzaju materiału szkółkarskiego.
| Gatunek | Rodzaj korzenia | Optymalny termin sadzenia |
|---|---|---|
| Jabłoń | Odkryty korzeń | Marzec–kwiecień / Październik–listopad |
| Grusza | Odkryty korzeń | Marzec–kwiecień / Październik–listopad |
| Śliwa | Odkryty korzeń | Jesień preferowana (październik–listopad) |
| Wiśnia | Odkryty korzeń | Wiosna (marzec–kwiecień) |
| Morela | Odkryty korzeń | Wiosna (marzec–kwiecień) – ryzyko przemarznięcia zimą |
| Brzoskwinia | Odkryty korzeń | Wiosna (marzec–kwiecień) |
| Wszystkie gatunki | Pojemnik (doniczka) | Kwiecień–październik |
Dlaczego morele i brzoskwinie tylko wiosną?
W polskim klimacie brzoskwinie i morele są szczególnie narażone na przemarzanie. Sadzenie ich jesienią zwiększa ryzyko, że drzewko nie przetrwa zimy. Nawet jeśli się przyjmie, zbyt młody system korzeniowy może nie wytrzymać mrozów bez śnieżnej okrywy. Dlatego lepiej sadzić te bardziej wrażliwe gatunki wiosną i zapewnić ochronę przed późnymi przymrozkami.
Wiedza praktyczna: jak rozpoznać dobry moment wiosną
Nie warto kierować się wyłącznie kalendarzem. Równie ważne są warunki pogodowe panujące w danym tygodniu. Sadzenie drzew nie powinno odbywać się tuż po roztopach, kiedy gleba jest zbyt mokra, ani podczas suszy. Ziemia powinna być lekko wilgotna, ale nie błotnista.
Najlepiej rozpocząć sadzenie, gdy:
– gleba rozmarznie do głębokości co najmniej 30 cm,
– brak już prognozowanych silnych przymrozków,
– temperatury w ciągu dnia wynoszą stabilnie powyżej 5°C.
„Przyczepność gleby do korzeni to klucz. Jeśli ziemia się nie lepi i nie oblepia systemu korzeniowego, to znaczy, że jest zbyt sucha – a to może oznaczać słabsze przyjęcie się drzewka” – dodaje Piotr Lesiak.
Rozstawa i głębokość – o tym też warto pamiętać
Terminy to jedno, ale istotne są też właściwe warunki sadzenia. Drzewka powinny być sadzone na odpowiednią głębokość – miejsce szczepienia powinno znajdować się kilka centymetrów ponad powierzchnią ziemi.
Ważna jest też odpowiednia rozstawa między roślinami:
– Jabłonie i grusze na silnie rosnących podkładkach: 4–5 m od siebie,
– Śliwy i wiśnie: 3–4 m,
– Brzoskwinie i morele: 3–4 m,
– Krzewy owocowe: 1–2 m.
Zbyt gęste sadzenie może ograniczyć dostęp światła i powietrza, co zwiększa ryzyko chorób grzybowych.
Jeszcze o podlewaniu
Niezależnie od terminu sadzenia, świeżo posadzone drzewka wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w pierwszym roku. To szczególnie ważne przy sadzeniu wiosennym i letnim, kiedy okresy bez opadów mogą trwać nawet kilka tygodni.
Od razu po posadzeniu warto zastosować tzw. podlewanie z ubiciem – obficie nawodnić glebę wokół korzeni, a następnie delikatnie docisnąć ziemię wokół pnia, aby zlikwidować puste przestrzenie. W kolejnych tygodniach podlewamy drzewka 1–2 razy w tygodniu, zależnie od pogody.
A co z nawożeniem?
Większość sadowników nie rekomenduje nawożenia świeżo posadzonych drzewek, szczególnie jeśli gleba była wcześniej dobrze przygotowana. Zbyt wczesne użycie nawozów azotowych może pobudzić młode rośliny do nadmiernego wzrostu, zanim zdążą się dobrze ukorzenić.
Stosowanie kompostu lub dobrze rozłożonego obornika przed sadzeniem (jesienią lub wczesną wiosną) w zupełności wystarcza.
Sadzenie drzew owocowych to nie tylko kwestia terminu. Liczy się także przygotowanie gleby, dobór właściwego stanowiska i systematyczna pielęgnacja w pierwszych miesiącach. Dobrze posadzone drzewko będzie owocować przez wiele lat – lepiej poświęcić chwilę na planowanie niż później zmagać się z niepotrzebnymi stratami.
