Adam Piezga Winobluszcz to roślina ozdobna ceniona za szybki wzrost, niewielkie wymagania i spektakularne wybarwianie liści jesienią. Doskonale sprawdza się jako zielona ściana, naturalna osłona lub okrywa dla mało estetycznych powierzchni. Aby jednak osiągnąć dobre efekty, trzeba wiedzieć, kiedy najlepiej sadzić winobluszcz i jak o niego dbać w pierwszych latach po posadzeniu.
Najlepszy termin sadzenia winobluszczu
Winobluszcz, zarówno pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia), trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata), jak i zaroślowy, można sadzić zarówno wiosną, jak i jesienią. Każdy z tych terminów ma swoje zalety.
Sadzenie wiosenne
Wiosna to idealny moment, by posadzić winobluszcz, ponieważ ma przed sobą cały sezon wegetacyjny na ukorzenienie się i przystosowanie do nowego stanowiska.
– Optymalny termin: od końca marca do maja
– Temperatura gleby: min. 10°C
– Zalety: lepszy rozwój korzeni, większa odporność na zimę
– Wiosenne sadzenie polecam szczególnie w rejonach o ostrzejszym klimacie – mówi dr inż. Piotr Marcinkiewicz, dendrolog z Instytutu Architektury Krajobrazu. – Roślina zdąży się zaaklimatyzować, zanim przyjdą pierwsze mrozy.
Sadzenie jesienne
Jesień to drugi korzystny termin sadzenia winobluszczu. Rośliny sadzone wtedy zazwyczaj lepiej startują wiosną, ponieważ nie marnują energii na rozwój części nadziemnych, tylko inwestują w system korzeniowy.
– Termin: od września do połowy października
– Gleba powinna być nadal ciepła i przepuszczalna
– Konieczne zabezpieczenie systemu korzeniowego przed zimą
Sadzenie po połowie października jest ryzykowne, zwłaszcza w chłodniejszych regionach, gdzie zima może nadejść niespodziewanie.
Gdzie sadzić winobluszcz – stanowisko i gleba
Winobluszcz to roślina bardzo tolerancyjna, ale warto zadbać o odpowiednie warunki już na etapie wyboru stanowiska.
– Miejsce sadzenia: przy ogrodzeniach, murach, altanach, pergolach
– Ekspozycja: najlepiej półcień lub miejsca słoneczne; unikać głębokiego cienia
– Gleba: przeciętna ogrodowa, ważne by była przepuszczalna
– Odczyn: lekko kwaśny do obojętnego (pH 6–7)
Roślina dobrze znosi zanieczyszczone powietrze, dlatego świetnie rośnie też w miastach.
Jak sadzić winobluszcz – krok po kroku
Prawidłowe posadzenie winobluszczu znacząco wpływa na jego późniejszy rozwój. Przygotowanie stanowiska i sam proces sadzenia są proste, ale trzeba trzymać się kilku zasad.
1. Wykop dołek 2 razy szerszy niż bryła korzeniowa.
2. U spodu połóż warstwę drenażu – np. keramzyt lub żwir.
3. Ziemię wymieszaj z kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem.
4. Ustaw roślinę i zasyp korzenie ziemią, lekko ubijając każdą warstwę.
5. Obficie podlej.
6. Jeśli sadzisz przy podporze – zostaw 20–30 cm odstępu.
Sadzonki w pojemnikach dostępne w szkółkach można sadzić w zasadzie przez cały sezon wegetacyjny, jednak trudniej im się zaaklimatyzować, dlatego najlepiej robić to właśnie wiosną lub wczesną jesienią.
Typowe problemy – czego unikać
Choć winobluszcz uchodzi za roślinę mało wymagającą, może nie rosnąć tak, jak byśmy chcieli, jeśli popełnimy podstawowe błędy.
Najczęstsze przyczyny słabego wzrostu:
| Problem | Przyczyna | Rozwiązanie |
|—————————-|————————————–|————————————–|
| Zżółkłe liście | Przelanie lub słaba gleba | Ograniczenie podlewania, poprawa drenażu |
| Brak wzrostu pędów | Zbyt mocne cięcie lub za sucho | Lekkie cięcie, lepsze nawadnianie |
| Liście nie przebarwiają się jesienią | Zbyt cieniste stanowisko | Przesadzenie w bardziej nasłonecznione miejsce |
| Osypywanie się rośliny zimą| Zbyt późne sadzenie lub brak osłony | Sadzenie w odpowiednim czasie, zabezpieczenie na zimę |
– Najczęściej obserwuję złe przygotowanie gleby i brak podpór – zauważa dr Marcinkiewicz. – Winobluszcz potrzebuje odpowiedniego „zaproszenia” do wzrostu – dobrej ziemi i miejsca, gdzie może się wspinać.
Pielęgnacja po posadzeniu
Przez pierwsze 2–3 lata po posadzeniu warto intensywniej dbać o młodą roślinę. Po tym czasie winobluszcz staje się niemal całkowicie samowystarczalny.
Podlewanie
W okresie ukorzeniania się roślinę trzeba regularnie podlewać, szczególnie w czasie upałów. Głębokie podlewanie raz w tygodniu jest skuteczniejsze niż codzienne zraszanie.
Nawożenie
Nie jest obowiązkowe, ale wiosną warto zasilić winobluszcz nawozem uniwersalnym lub kompostem. Zbyt żyzna gleba może jednak ograniczyć przebarwianie się liści jesienią.
Cięcie
– Przycinanie wykonuje się wczesną wiosną – pod koniec marca.
– Można usuwać słabe, uszkodzone i nadmiarowe pędy.
– Roślina dobrze znosi cięcie – nawet radykalne.
Przywiązywanie do podpór
Winobluszcz sam wytwarza wąsy czepne i przylgi, ale w pierwszym roku po posadzeniu warto lekko przywiązać go do kratki lub rur, by skierować wzrost w odpowiednią stronę.
Odmiany warte uwagi
Nie każda odmiana winobluszczu pasuje do każdego ogrodu. Wybór powinien zależeć od planowanej funkcji rośliny.
| Odmiana | Cechy | Zastosowanie |
|—————————–|—————————————-|—————————————-|
| Winobluszcz pięciolistkowy | Długie pędy (do 20 m), szybki wzrost | Ściany, pergole, ogrodzenia |
| Winobluszcz trójklapowy | Liście podobne do winorośli, gładkie | Elewacje, mury domów |
| 'Engelmannii’ | Gęsto ulistniona, silnie się przebarwia | Altany, trejaże, ogrodzenia |
| 'Veitchii’ (trójklapowy) | Małe liście, przyrasta powoli | Małe powierzchnie, dekoracje punktowe |
Wybierając odmianę winobluszczu, warto też wziąć pod uwagę lokalny klimat – np. 'Veitchii’ jest mniej odporny na mrozy niż pięciolistkowy.
Winobluszcz posadzony w odpowiednim czasie i miejscu szybko stanie się ozdobą każdego ogrodu. Przy odrobinie uwagi i dobrym starcie poradzi sobie niemal w każdych warunkach.
