Adam Piezga Jesień to kluczowy moment dla zdrowia drzew liściastych. W tym czasie nie tylko przygotowują się one do zimowego spoczynku, ale także gromadzą substancje zapasowe, które pozwolą im dobrze wystartować wiosną. Odpowiedni nawóz do drzew liściastych stosowany jesienią wspomaga ten proces, wzmacnia korzenie i poprawia odporność roślin na mróz. Jak jednak wybrać najlepszy preparat i na co zwrócić uwagę?
Dlaczego warto nawozić drzewa liściaste jesienią?
Nawożenie jesienne różni się znacząco od tego stosowanego wiosną czy latem. W okresie wegetacyjnym rośliny potrzebują przede wszystkim azotu, który stymuluje wzrost liści i pędów. Natomiast jesienią trzeba postawić na zupełnie inny zestaw składników.
Nawóz do drzew liściastych stosowany jesienią powinien zawierać głównie potas i fosfor. Te pierwiastki wspierają rozwój systemu korzeniowego, wpływają na lepsze magazynowanie węglowodanów i zwiększają odporność tkanek na mróz. To wszystko sprawia, że drzewo lepiej znosi zimę i szybciej rusza z rozwojem wiosną.
„Jesienią nie należy stosować nawozów azotowych w dużych ilościach, bo to może pobudzić roślinę do niepotrzebnego wzrostu. Młode przyrosty nie zdążą zdrewnieć i będą bardziej podatne na przemarzanie” – mówi dr inż. Marek Głowacki, specjalista w zakresie nawożenia roślin sadowniczych.
Najważniejsze składniki nawozów jesiennych
Jesienne nawożenie to nie tylko powstrzymywanie wzrostu, ale przede wszystkim tworzenie fundamentu pod zdrową wegetację w przyszłym sezonie. Dlatego kluczowe jest dostarczenie drzewom konkretnych składników mineralnych.
Potas (K)
Odpowiada za gospodarkę wodną, wpływa na grubość błon komórkowych i zwiększa odporność na mróz oraz choroby grzybowe. Wspiera też transport asymilatów do korzeni i pędów.
Fosfor (P)
Niezbędny w procesach energetycznych. Pomaga tworzyć silny system korzeniowy, co ma szczególne znaczenie przy młodych nasadzeniach oraz po stresie suszowym.
Mikroskładniki
W mniejszych, ale równie istotnych ilościach jesienny nawóz do drzew liściastych może zawierać bor, miedź czy cynk. Ich obecność wpływa na odporność tkanek i ogranicza rozwój patogenów.
Gotowe nawozy jesienne – co znajdziemy na rynku?
W sprzedaży dostępny jest szeroki wybór nawozów jesiennych, zarówno granulowanych jak i w formie płynnej. Zaletą gotowych mieszanek jest dobrze zbilansowany skład i wygoda stosowania. Można je podzielić na kilka grup:
| Rodzaj nawozu | Forma | Skład główny | Zastosowanie |
|---|---|---|---|
| Uniwersalne nawozy jesienne | granulat | K, P, mikroskładniki | do sadów i ogrodów przydomowych |
| Nawozy organiczno-mineralne | granulat | obornik + P, K | wzbogacenie gleby, młode drzewa |
| Nawozy dolistne | płyn | P, K + mikroelementy | szybka reakcja, przy niedoborach |
Kiedy i jak nawozić jesienią?
Najlepszy czas na zastosowanie nawozów jesiennych to druga połowa września i październik. Warto kierować się warunkami pogodowymi – temperatura powinna utrzymywać się powyżej 5°C, a gleba nie może być zbyt przesuszona.
Nawóz rozsypuje się wokół drzewa, w jego strefie korzeniowej. U starszych egzemplarzy będzie to około 1 metr od pnia, u młodych – nieco bliżej. Po rozsypaniu warto lekko go wymieszać z wierzchnią warstwą gleby i podlać, by składniki szybciej wniknęły w strefę aktywnych korzeni.
„Nie zalecam stosowania dużych dawek nawozów przy okazji jesiennego nawożenia – szczególnie w przypadku drzew rosnących na glebach lekkich. Tam łatwo o wypłukanie składników lub ich stratę już przed zimą” – dodaje dr Głowacki.
Czego unikać?
Przede wszystkim należy unikać nawożenia azotem, a także nawozów szybko działających, przeznaczonych na wiosnę. Ich użycie może zakłócić cykl życiowy drzewa i pogorszyć jego zimowanie. Jesienią nie stosuje się też gnojówek ani kompostu świeżego – te nawozy wymagają więcej czasu do rozłożenia i działania.
Nie ma też sensu nawozić zbyt często. Jesienne nawożenie wykonuje się raz, a bardzo często jedno porządne zastosowanie wystarcza nawet na kilka miesięcy.
Czy warto nawozić drzewa sadzone niedawno?
Tak, ale z umiarem. Młode drzewa liściaste potrzebują silnego systemu korzeniowego, a właśnie potas i fosfor wspierają jego rozwój. Najlepiej sprawdzają się nawozy organiczno-mineralne: wzbogacają glebę w próchnicę, poprawiają retencję wodną i powoli uwalniają składniki. Dołączona do nich porcja potasu i fosforu zabezpiecza potrzeby młodej rośliny.
Warto jednak pamiętać, że priorytetem przy młodych nasadzeniach jesienią jest ściółkowanie i ochrona przed mrozem. Nawóz ma tu funkcję wspomagającą, nie może być jedynym zabiegiem.
Naturalne alternatywy nawożenia jesiennego
Dla tych, którzy preferują ekologiczne podejście, również znajdą się opcje. Do najbardziej skutecznych naturalnych nawozów jesiennych należą:
– mączki skalne (bazaltowa, dolomitowa) – bogate w minerały, pomagają poprawić strukturę gleby
– kompost dojrzały – wzbogaca glebę w humus i mikroorganizmy, ale również daje roślinom fosfor i potas
– popiół drzewny – zawiera dużo potasu, ale trzeba go stosować ostrożnie, ze względu na działanie alkalizujące
Warto je stosować jako uzupełnienie nawożenia mineralnego lub w ogrodach, gdzie ogranicza się stosowanie gotowych mieszanek. W sadach to rozwiązanie mniej popularne, ale coraz częściej testowane w gospodarstwach ekologicznych.
Nawóz do drzew liściastych jesienią powinien być dobrze dobrany do kondycji roślin, typu gleby i przebiegu sezonu. Skład ma znaczenie, ale równie ważny jest termin i metoda aplikacji. Drzewa odwdzięczą się zdrowym wyglądem i plennością w kolejnym roku, jeśli zadbamy o nie już teraz.
